Yoxuş - yüksəklik, yamac, bir nöqtədən digərinə doğru yuxarı doğru qalxan ərazi hissəsi. Adətən yolun, torpağın və ya digər səthlərin meylli hissəsini ifadə edir. Həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə olunur.
Antonimlər:
Eniş: Yoxuşun əksinə olaraq, eniş aşağı doğru meylli ərazi hissəsini bildirir. Fiziki olaraq aşağı doğru gedən yol, yamac, torpaq sahəsini, məcazi mənada isə geriləməni, tənəzzülü ifadə edə bilər. Həm məişət dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.
Düzlük: Yoxuş və enişdən fərqli olaraq, düzlük meylsiz, horizontal səthi ifadə edir. Heç bir yüksəliş və ya enişin olmadığı yerləri bildirir. Coğrafiya, topoqrafiya, və həmçinin məcazi mənalarda ("həyatın düz yolu") işlədilir.
Məcazi Mənalar:
Yoxuş sözü çətinlik, maneə, ağır və uzun bir prosesi ifadə etmək üçün də istifadə oluna bilər. Məsələn, “karyera yoxuşu” ifadəsi iş həyatında uğur qazanmaq üçün göstərilən səyləri, çətinlikləri bildirir.
Eniş isə məcazi mənada geriləməni, tənəzzülü, düşməni, əldən verilməni ifadə edə bilər. Məsələn, “iqtisadi eniş” ifadəsi iqtisadiyyatda geriləməni, düşməni bildirir.
Ədəbi Nümunələr:
Yoxuşu qalxmaq asan deyil, amma enişdə daha ehtiyatlı olmalısan.
Həyatın yoxuşları da, enişləri də var, əsas odur ki, hədəfə çatmaq üçün səylə çalışasan.
Dağların yoxuşları və enişləri onun gözəlliklərindən idi.