Yumşaq – toxunma hissinə görə bərk olmayan, əl ilə asanlıqla sıxıla bilən, elastik; təbiətcə sakit, mehriban, sərt olmayan.
Antonimlər:
Bərk
Bərk – Yumşağın əksidir. Bərk cisimlər sıxılmaya və deformasiyaya davamlıdırlar. Bu antonim əsasən fiziki xassələri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, "daş bərkdir", "polad bərkdir" ifadələrində olduğu kimi. Həmçinin, metaforik mənada da istifadə oluna bilər: "Onun ürəyi bərk idi", yəni qətiyyətli, yumşalmaya meylli deyildi.
Arabanın içi geniş və yumşaq idi (İ.Şıxlı)
İnsan daşdan bərk, güldən nazikdir (Ata. sözü)
Cod
Cod – Yumşağın əks mənasında sərt, kobud, hamar olmayan deməkdir. "Cod" daha çox səthlərin toxumasını, materialın quruluşunu ifadə edir. Məsələn, "cod parça", "cod torpaq" ifadələrində olduğu kimi. "Yumşaq"la "cod" antonim cütü əsasən material elmində, toxuculuqda və kənd təsərrüfatında işlədilir.
Yumşaq dağotu; Gör nə rahatdır (İ.Tapdıq)
Başının tükü coddur, zil qaradır, arxaya darayır (G.Hüseynoğlu)
Sərt
Sərt – "Yumşaq"ın əks mənasında fiziki cəhətdən möhkəm, davamlı, əyilən olmayan; xaraktercə qəddar, amansız, qətiyyətli, yumşalmaya meylli olmayan deməkdir. "Sərt" həm fiziki, həm də mənəvi xassələri ifadə etmək üçün istifadə oluna bilər. Məsələn, "sərt qanun", "sərt rəftar" və ya "sərt material" kimi ifadələrə rast gəlmək olar. Xüsusilə, xarakterin təsvirində "yumşaq" və "sərt" antonimləri tez-tez bir-birinə zidd olaraq işlədilir.
Piri kişi yetmiş yaşında yumşaqtəbiətli bir qoca idi (S.S.Axundov)
Dadaş çox sərt adamdır (İ.Məlikzadə)