Yüksəliş – hər hansı bir səviyyədə yuxarıya doğru hərəkət, irəliləmə, inkişaf, artma, qalxma mənasını bildirir. Bu söz müxtəlif kontekstlərdə, həm konkret, həm də məcazi mənada işlədilir. Konkret mənada fiziki yüksəlməni (məsələn, dağa qalxma), məcazi mənada isə ictimai mövqedə, karyerada, iqtisadi vəziyyətdə irəliləməni, inkişafı bildirir.
Antonimlər:Eniş: Yüksəlişin əksinə olaraq, eniş aşağıya doğru hərəkət, geriləmə, tənəzzül, azalma, düşmə deməkdir. Bu söz də həm konkret, həm də məcazi mənada istifadə olunur. Konkret mənada dağdan enməni, məcazi mənada isə ictimai mövqedə, karyerada, iqtisadi vəziyyətdə geriləməni, tənəzzülü bildirir. Həm konkret, həm də məcazi mənalarda “yüksəliş-eniş” ifadəsi tez-tez birlikdə işlənir, həyatın müxtəlif dövrlərini, uğursuzluqlar və nailiyyətlərin ardıcıllığını əks etdirir.
İndi bizimlə söhbət zamanı o, yüksəlişlər və gözlənilməz enişlərdən ibarət olan az qala bir əsrlik həyat tarixçəsinin bu səhifəsinə də ötəri şəkildə toxundu. (“Azərbaycan”)
Tənəzzül: Yüksəlişin daha güclü antonimi olan tənəzzül, əsasən məcazi mənada işlənir və sürətli, davamlı geriləmə, düşmə, tənəzzül, xüsusilə də iqtisadiyyat, siyasət və mədəniyyət sahələrindəki geriləməni ifadə edir. "Yüksəliş və tənəzzül dövrü" kimi ifadələr tarixi prosesləri təsvir etmək üçün işlədilir.
Azalma: Yüksəlişin antonimi kimi azalma daha çox konkret miqdarların və ya intensivliyin azalmasını bildirir. Məsələn, su səviyyəsinin azalması, əhalinin azalması və s. Məcazi mənada da işlənsə də, tənəzzül qədər geniş məna kəsb etmir.
Düşmə: Yüksəlişin antonimi kimi düşmə həm konkret (məsələn, temperaturun düşməsi), həm də məcazi (məsələn, nüfuzun düşməsi) mənada istifadə oluna bilər. Ancaq bu antonim, eniş və tənəzzül kimi geniş məna daşımır.