Milax
Mənası: Naxçıvan və Qərbi Azərbaycan dialekt və şivələrində işlənən bir sözdür. Üzüm, alma, armud, heyva və digər meyvələrin saplağından iplə bağlayıb uca bir yerdə, adətən günəş şüalarının altında qurudulması ilə əldə edilən quru meyvə qarışığına deyilir. Bəzən sadəcə üzümün saplağından hazırlanan quru üzüm də "milax" adlandırıla bilər.
Mənbəyi: Sözün etimologiyası tam aydın deyil. Ancaq dialektal xarakterə malik olması və əsasən Naxçıvan və Qərbi Azərbaycan bölgələrində işlənməsi onun yerli bir söz olduğunu göstərir. "Milax" sözünün türk dillərindəki qohum sözlərlə əlaqəsi araşdırılmalı olsa da, hazırda belə bir əlaqə müəyyən edilməmişdir. Sözün meydana gəlməsində meyvələrin qurudulma üsulunun təsvirindən ilham alınmış olması ehtimal edilir. "Milax"ın, meyvələrin saplarının bir-birinə bağlı olmasını və qurudulma prosesini əks etdirən bir təsviri ifadə olması mümkündür. Daha dəqiq məlumat əldə etmək üçün dialektlərin daha ətraflı araşdırılması və yazılı mənbələrə müraciət etmək lazımdır.
Regional Xüsusiyyətləri: Milax, əsasən Naxçıvan və Qərbi Azərbaycanın müxtəlif kəndlərində və şəhərlərində yayılmış bir termindir. Bu bölgələrdə quru meyvə istehsalının geniş yayılmış olması "milax" sözünün məhz bu ərazilərdə daha çox işlənməsinə səbəb olmuşdur. Hər bir bölgənin özünəməxsus "milax" hazırlama üsulları və istifadə edilən meyvə növləri də ola bilər.
Tarixi Məlumatlar: "Milax" haqqında yazılı mənbələrdə məlumat azdır. Ancaq bölgənin əkinçilik ənənələri nəzərə alınarsa, "milax"ın uzun bir tarixə malik olması ehtimal olunur. Quru meyvələrin qida olaraq istifadəsi və qış aylarında saxlanması üçün hazırlanması qədim dövrlərdən bəri mövcuddur. Bu baxımdan "milax" sözünün də köklü tarixi ola bilər.