Umaşdı
Mənası: Azərbaycan dilinin Qərb qrupu dialekt və şivələrində "xörəyin bir növü" anlamında işlənir. Adətən, ət, kartof və digər tərəvəzlərdən hazırlanan, qalın və doyurucu bir yeməkdir. "Umaşdı çox yeməlidi" ifadəsi onun dadlı və xoşagələn olduğunu göstərir.
Mənbəyi: Umaşdı sözünün etimologiyası tam aydın deyil. Lakin, sözün qərb dialektlərində işlənməsi onun bu bölgənin mətbəxinə aid olduğunu göstərir. "Umaş-" morfeminin hansı kökdən törədiyi tədqiqat tələb edir. Ehtimal ki, sözün mənşəyi qədim türk dillərindəki yemək adlarından biri ilə bağlı ola bilər. Daha dəqiq məlumat əldə etmək üçün dialektlərin daha dərindən araşdırılması zəruridir. Sözün "umaşmaq" (qatılaşmaq, qalınlaşmaq) felinə semantik bağlılığı da araşdırılmalıdı.
Regional Yayılması: Umaşdı əsasən Azərbaycanın qərb bölgələrində, xüsusilə də [burada spesifik rayon və ya şəhər adları göstərilə bilər, əgər məlumat varsa] bölgələrində yayılmış bir yeməkdir. Digər bölgələrdə bu adla tanınmayan, lakin oxşar reseptlərlə hazırlanan yeməklər də ola bilər.
Tarixi: Umaşdının dəqiq tarixi məlum deyil. Lakin, bu yeməyin hazırlanma üsulunun nəsildən-nəsil ötürülməsi ilə əlaqədar olduğunu fərz etmək olar. Yeməyin tərkibindəki əsas məhsulların (ət, kartof və s.) mövcudluğu və əhalinin ərzaq vərdişləri Umaşdının tarixi kontekstini daha yaxından təhlil etməyə imkan verərdi.