Dəvə

Tələffüz: [dəˈvæ]

Mənası:
Dəvə, əsasən quru və səhralıq bölgələrdə yaşayan, insan tərəfindən min illərdir evləşdirilmiş böyük məməlidir. O, səyahət, yük daşınması və qida (süd, ət) kimi məqsədlər üçün geniş istifadə olunur.

Fiziki Xüsusiyyətləri

• Bədən Quruluşu: Uzun ayaqları, iri bədəni və xüsusi adaptasiya olunmuş quruluşu sayəsində quru və isti mühitə mükəmməl uyğunlaşır.
• Hündürlük və Çəki: Növlərinə görə dəyişsə də, ümumilikdə nəhəng ölçüdə olan dəvələr sərt təbiətə qarşı dayanıqlıdır.
• Budaqlar: Əsasən iki növ dəvə mövcuddur:
  • Dromedary (Bir budaqlı): Əsasən isti və quru bölgələrdə rast gəlinir.
  • Bactrian (İki budaqlı): Daha soyuq və qarlı ərazilərdə yaşamağa uyğunlaşıb.

Yaşayış Yeri və İstifadə Sahələri

• Yaşayış Yeri:
  Əsasən Şərqi Ortaqası, Şimali Afrika, Səhra bölgələri və Asiyada rast gəlinən dəvələr, geniş quru ərazilərdə mövcuddur.

• İstifadə Sahələri:

  • Nəqliyyat və Səyahət: Tarix boyu dəvələr uzun məsafələrdə kervanların təşkilində və yük daşınmasında əsas rol oynamışdır.
  • Qida Mənbəyi: Südü, əti və dərisi yerli əhalinin qidalanması və sənaye ehtiyacları üçün istifadə olunub.
  • Mədəni Əhəmiyyət: Dəvələr, mədəniyyətlər arası ticarət və mədəni əlaqələrin formalaşmasında mühüm yer tutub.

Tarixi və Mədəni Əhəmiyyəti

Dəvələr min illərdir insan mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsi olub. Onların vasitəsilə uzaq məsafələr qət edilmiş, ticarət yolları qurulmuş və müxtəlif xalqlar arasında əlaqələr möhkəmlənmişdir. Dəvə məhsulları (süd, ət, dəri) həm də yerli iqtisadiyyatın inkişafında mühüm rol oynamışdır.

Etymologiya

“Dəvə” sözünün mənşəyi müxtəlif dillərdə öz əksini tapır. İngilis dilində “camel” sözü Latınca camelus və Yunan dilində kamēlos terminlərindən yaranıb; ərəb dilindəki جمل (camal) sözü ilə də əlaqələndirilir. Azərbaycan dilində də sözün kökləri bu dillərlə paralellik təşkil edir.

İstifadə Nümunələri

• Səyahət:
  "Səhra səfərində dəvə sürmək, uzun məsafələrdə ən etibarlı nəqliyyat vasitələrindən biridir."

• Mədəniyyət:
  "Tarix boyu dəvələr, mədəniyyətlər arası ticarətin və əlaqələrin simvolu olub.