Ansız (sif. və zərf): Bu söz, birdən-birə baş verən, gözlənilməz və qəfil hadisələri, vəziyyətləri və ya halları ifadə edir. Sözün kökü "ansız" olaraq, "an" (anlamaq, bilmək) və "sız" (məhrum olmaq, yoksun qalmaq) morfemlərindən əmələ gəlmişdir. Beləliklə, "ansız" sözü əslində "bilinmədən", "xəbərsiz", "əvvəlcədən hiss olunmadan" mənalarını da özündə ehtiva edir.
Ədəbiyyatımızda geniş istifadə olunan "ansız" sözü, hadisələrin sürprizliyini və gözlənilməzliyini vurğulayır. Məsələn, "ansız ölüm" ifadəsi, insanın həyatının birdən-birə, hazırlıqsız və gözlənilmədən sona çatmasını bildirir. Bu, ölümün təkcə fiziki bir hadisə deyil, həm də psixoloji təsiri baxımından insan üçün nə qədər sarsıdıcı olduğunu da ifadə edir.
"Ansız hadisə" ifadəsi isə, ətraf mühitin və ya insanların davranışlarının qəfil və gözlənilməz dəyişikliklərini ifadə edir. Bu, həm müsbət, həm də mənfi mənalarda istifadə oluna bilər. Məsələn, gözlənilmədən qazandığınız bir qələbə də "ansız hadisə" kimi qiymətləndirilə bilər.
Qısaca desək, "ansız" sözü dəqiq olaraq hadisənin gözlənilməzliyini, qəflətini və sürprizliyini qabardaraq, həmin hadisənin təsirini daha güclü şəkildə oxucuya çatdırır. Sözün ifadə etdiyi bu emosiyalılıq və dərinlik onu Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında əvəzsiz edir.