izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Aralıq sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında mühüm yer tutan, məkan və zaman anlayışlarını əhatə edən çoxmənalı bir termindir. Əsasən iki şey arasında yer alan boşluq, boş yer, məsafə kimi təsəvvür edilir. İki obyekt, hadisə, nöqtə və ya an arasındakı fiziki və ya metaforik məsafəni, boşluğu bildirir. "Aralıqda qalan şeyləri götürün" cümləsində olduğu kimi, konkret bir məkanda yerləşən obyektlərin arasında qalan boşluğu ifadə edir.

Ancaq aralığın mənası yalnız fiziki məkanla məhdudlaşmır. Zaman anlayışında da geniş istifadə olunur. Məsələn, "İki görüş arasındakı aralıq çox uzandı" cümləsində aralıq, iki hadisə arasında keçən zamanı ifadə edir. Bu zaman aralığı günlər, aylar, hətta illərlə ölçülə bilər. Beləliklə, aralıq həm məkan, həm də zaman baxımından nisbi bir anlayışdır, onun ölçüsü kontekstdən asılı olaraq dəyişir.

Aralığın daha geniş mənada istifadəsi də mövcuddur. Məsələn, "İki fikri arasında aralıq var" ifadəsində aralıq, iki fərqli fikir, düşüncə və ya mövqe arasındakı fərqi, uyğunsuzluğu bildirir. Bu isə aralığın metaforik mənada istifadəsinə əyani bir nümunədir. Bu kimi hallarda aralıq, bir növ boşluq, fərq, uyğunsuzluq və ya əlaqəsizlik kimi başa düşülür.

Qeyd etmək lazımdır ki, "aralıq" sözü bəzən "orta", "ortalıq", "ara" sözləri ilə sinonim kimi istifadə olunsa da, onlardan incə məna fərqləri ilə seçilir. "Orta" daha çox bir şeyin ortasını, mərkəzini, "ortalıq" isə daha geniş bir ərazini, "ara" isə daha çox iki şey arasında olan qısa məsafəni bildirir. "Aralıq" isə daha geniş və mücərrəd bir anlayışı, həm məkan, həm də zaman baxımından aralıq məsafəni və ya fərqi ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz