Araşdırma sözü "araşdırmaq" fellindən törəmiş bir isimdir və əsasən bir hadisə, mövzu və ya problem haqqında sistemli, dərin və tənqidi bir təhlil prosesini ifadə edir. Bu proses, mövcud məlumatların toplanması, təhlili, təşkili və yeni nəticələrə gəlmək üçün interpretasiyasını əhatə edir.
Araşdırmanın məqsədi, mövcud bilikləri genişləndirmək, yeni anlayışlar formalaşdırmaq, problemləri həll etmək və ya mövcud nəzəriyyələri dəstəkləmək və ya təkzib etmək ola bilər. Bu proses müxtəlif metodlar, o cümlədən müşahidə, eksperiment, müsahibə, sorğu və sənəd təhlili vasitəsilə həyata keçirilir.
Araşdırma, elmi fəaliyyətin əsasını təşkil edir və elmi inkişafın mühüm amilidir. Elmi araşdırmalar, dəqiq metodlar və tədqiqat standartlarına əsaslanaraq aparılır və nəticələr dərc olunmaqla bütün elm aləmi ilə bölüşülür. Bununla yanaşı, araşdırma yalnız elmi sahə ilə məhdudlaşmır; həmçinin tarix, ədəbiyyat, sosial elmlər, iqtisadiyyat kimi humanitar və sosial elmlərdə də geniş istifadə olunur. Məsələn, Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair araşdırmalar bu sahənin daha dərindən anlaşılmasına və qorunmasına xidmət edir.
Qısacası, araşdırma sistemli bir tədqiqat prosesi olaraq, yeni biliklərin yaradılmasına, mövcud problemlərin həllinə və cəmiyyətin inkişafına töhfə verir. O, sadəcə məlumat toplamaq deyil, həm də bu məlumatları tənqidi şəkildə təhlil edərək yeni nəticələr əldə etmək prosesini ifadə edir.