Araşdırmaq felinin əsas mənası, sadəcə "axtarmaq" və "yoxlamaq"dan daha geniş bir məzmun ehtiva edir. Bu, səthi bir baxış deyil, ətraflı, sistemli və hərtərəfli bir tədqiqat prosesidir. Nəyin isə tərkibini, xüsusiyyətlərini, səbəblərini və ya əlaqələrini anlamaq məqsədilə dərinə getmək, incələmək deməkdir. Sadəcə bir səthin yoxlanılmasından daha çox, daxili mexanizmləri, əlaqələri, və ya məlumatları üzə çıxarmaq cəhdini əks etdirir.
Misal olaraq, verilən cümlədəki "xəfiyyələr küçədə gedən arvadların bağlamalarını belə açıb araşdırırlar" ifadəsində, araşdırmaq sözü bağlamaların tərkibini, yəni içində nələr olduğunu aşkarlamaq üçün edilən hərtərəfli bir yoxlama kimi başa düşülür. Sadəcə baxmaq deyil, açmaq, incələmək və ehtimal ki, müəyyən əlamətlər axtarmaq kimi əməliyyatları əhatə edir.
Araşdırmağın müxtəlif sahələrdə tətbiqi genişdir. Elmdə yeni kəşflər etmək üçün, tarixdə keçmiş hadisələri aydınlaşdırmaq üçün, cinayət araşdırmalarında həqiqəti ortaya çıxarmaq üçün, marketinqdə istehlakçı davranışlarını anlamaq üçün və s. istifadə olunur. Hər halda, araşdırmaq, sadəcə səthi bir baxış deyil, dərinə nüfuz edərək məlumat toplamaq və nəticələr çıxarmaq prosesidir.
Beləliklə, "araşdırmaq" sözü, yalnız "axtarmaq" və "yoxlamaq"dan daha çox, sistemli, hərtərəfli və məqsədyönlü bir tədqiqat prosesini ifadə edir. Bu, dərin bir anlayışa nail olmaq üçün səylə və diqqətlə aparılan bir araşdırmanı əks etdirir.