Araşmaq felinin mənası sadəcə "axtarmaq" və "aramaq"dan daha geniş və çoxcəhətlidir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün zəngin məna dünyasını tam əks etdirmir. "Araşmaq" həm də dərin, sistemli bir axtarış deməkdir; bir şeyin əsasını, səbəbini, gerçəyini tapmaq üçün səy göstərməkdir. Bu, sadəcə səthi bir axtarış deyil, əksinə, məsələnin bütün tərəflərini nəzərə almağı, dəqiq məlumatlar toplamağı və onları təhlil etməyi əhatə edən bir prosesdir.
Məsələn, bir hadisəni araşdırmaq, onun səbəblərini, nəticələrini və əlaqədar şəxsləri araşdırmaq deməkdir. Bir problemi araşdırmaq isə onun həlli üçün müxtəlif yolları axtarmaq, mümkün variantları müqayisə etmək və ən effektiv həlli tapmağa çalışmaqdır. Beləliklə, "araşmaq" fəaliyyəti, sadəcə bir şeyin varlığını və ya yerini tapmaqdan daha çox, onun mahiyyətini, mənşəyini və əhəmiyyətini müəyyənləşdirməyə yönəlib.
Verilən misalda olduğu kimi ("Kimin kim eşq bağlar əl-ayağın, dəxi açılmaz; Bu müşkül məni çox kimsədən Qövsi araşıbdır"), "araşmaq" sözü bir məsələnin həllini tapmaq üçün informasiya toplamaq, müxtəlif mənbələrə müraciət etmək və bu məlumatları təhlil etmək kimi geniş mənada işlənir. Qövsi, bir çox insandan bu çətin məsələnin həlli üçün məlumat alır, yəni araşdırma aparır.
Ona görə də, "araşmaq" sözünün mənasını ancaq "axtarmaq" və "aramaq" kimi sadə fellərlə ifadə etmək kifayət deyil. Bu söz, dərinlikli bir tədqiqat, sistemli bir axtarış və hərtərəfli bir təhlil prosesini ifadə edir.