Aratlama: "Aratlamaq" felindən törəmiş isimdir. Əsas mənası, ətraflı axtarmaq, hər yerdən axtarıb tapmağa çalışmaq, dərin araşdırma aparmaq deməkdir. Sadəcə səthi bir baxışla kifayətlənmədən, mövzunun incəliklərinə varmaq, gizli qalmış məlumatları üzə çıxarmaq üçün sərf olunan diqqətli və sistemli bir axtarış prosesini ifadə edir.
Aratlama, həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda istifadə oluna bilər. Məsələn, itirilmiş bir əşyanın aratılması konkret bir hərəkəti, tarixi bir hadisənin aratılması isə mücərrəd bir araşdırma prosesini ifadə edə bilər. Bu prosesdə müxtəlif mənbələrə müraciət edilir, dəlillər toplanır, məlumatlar təhlil olunur və nəticədə mövzu ilə bağlı daha dərin bir anlayış əldə edilir.
Aratlama, sadəcə məlumat toplamaqdan fərqli olaraq, bu məlumatları tənqidi şəkildə qiymətləndirmək və onların etibarlılığını yoxlamağı da özündə ehtiva edir. Yəni, aratma prosesi passiv məlumat toplama deyil, aktiv və tənqidi bir araşdırma fəaliyyətidir. Bu səbəbdən də, elmi tədqiqatlarda, tarixi araşdırmalarda, cinayət təhqiqatlarında və digər sahələrdə çox önəmli bir prosesdir.
Maraqlı bir nüans kimi, "aratlama" sözü həm də məcazi mənada, bir şeyi çox diqqətlə və dərinliklə nəzərdən keçirmək, fərqini anlamaq üçün xüsusi bir səy göstərmək mənasında da istifadə oluna bilər. Məsələn, "problemin aratılmasından sonra həll yolu tapıldı" deyəndə, problemin bütün tərəflərinin diqqətlə nəzərdən keçirilməsi nəzərdə tutulur.