Ariflik sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında geniş məna çalarlarına malik olan bir termindir. Sadəcə "anlamaq" və "bilmək"dən daha əhatəli bir anlayışı ifadə edir. Ariflik, dərin və dərindən anlayışın, həmçinin bu anlayışın praktik həyatda tətbiqinin, həyatın incəliklərinə və mahiyyətinə nüfuz etmənin ifadəsidir.
Ariflik, sadəcə məlumat əldə etməklə deyil, həmin məlumatı şəxsi təcrübə ilə birləşdirməklə, düşüncə və təfəkkürün dərinliyinə dalmaqla əldə edilir. Bu, sadecə faktların toplanması deyil, onların mahiyyətinin dərk edilməsi, arxasındakı məntiqi əlaqələrin qavranılmasıdır. Beləliklə, ariflik, anlaqlılıq (anlama qabiliyyəti) və mərifətlilik (kamilliyə yaxınlaşma, nurlanma) anlayışlarını özündə birləşdirir. Vaqiflik (xəbərdarlıq, xəbər tutmaq) isə arifliyin bir hissəsi olaraq, hadisələrin və proseslərin gedişatını öncədən görmə qabiliyyətini bildirir.
Arif insan, sadəcə bilik sahibi deyil, həm də bu bilikləri həyatda tətbiq edə bilən, məsələlərə müdrik yanaşan, dərin düşüncəli və həssas bir şəxsiyyətdir. O, dünyaya və insanlara fərqli bir perspektivdən baxır, həyatın incəliklərini qavrayır və öz hərəkətlərinin məsuliyyətini daşıyır. Ariflik, bir növ həyat sənətidir, daimi öyrənmə və inkişaf prosesidir.
Beləliklə, ariflik, sadəcə bir söz deyil, dərin məna və çalarlara malik olan, insanın intellektual və mənəvi inkişafının zirvəsini simvolizə edən bir anlayışdır. Bu keyfiyyətə nail olmaq uzun illər tələb edən bir prosesdir və hər kəs üçün mümkün olmur.