Arif (ər. عارف) sözü ərəb mənşəli olub, "bilən", "qavrayan", "dərk edən", "baş a düşən" mənalarını verir. Sadəcə "bilən" sözündən daha geniş bir məna kəsb edir. Arif insan yalnız faktları bilməklə kifayətlənmir, o, həqiqəti dərk edir, mahiyyəti qavrayır, bildiklərini həyatında tətbiq edir və dünyaya fərqli bir perspektivdən baxır.
Ariflik, sadəcə elm və biliklə deyil, həm də hikmət, duyğu və təcrübə ilə bağlıdır. Arif adam yalnız kitablarda oxuduqlarını bilməklə deyil, həyatı dərk etməklə, düşüncə və əməlləri ilə özünü göstərir. O, həyatın sirlərini anlayır, müxtəlif hadisələrə dərindən yanaşır və onların arxasındakı mənanı aşkar edir. Bu mənada ariflik, sadəcə intellektual bir bacarıq deyil, həm də ruhani bir inkişaf səviyyəsidir.
Mərifətli (maarifli) sözü ilə əlaqəli olaraq, arif insan mərifətə malikdir. Mərifət isə yalnız elm və biliklə məhdudlaşmayan, həyatı dərk etmək, həqiqəti qavramaq, əxlaqi prinsiplərə sadiq qalmaq, insani dəyərləri qorumaq kimi keyfiyyətləri özündə birləşdirən bir konsepsiyadır. Beləliklə, arif insan həm bilikli, həm də mərifətlidir.
Nümunədə verilən “Dünyada bir şey var ki, hər bir arif adam ondan gərək xəbərdar olsun” cümləsi, arif insanın ətrafındakı dünyanı yalnız səthi olaraq deyil, dərin şəkildə dərk etdiyini, gizli həqiqətləri qavramaq qabiliyyətinə malik olduğunu vurğulayır. Bu, arif insanın həyata daha məsuliyyətli yanaşmasının bir işarəsidir.