Ariya (ital. aria) – opera, kantata və ya oratoriya kimi vokal-instrumental musiqi əsərlərində, ümumiyyətlə orkestrin müşayiəti ilə bir müğənni tərəfindən ifa edilən, əsasən özünəməxsus melodik xüsusiyyətlərə malik olan geniş həcmli musiqi parçasıdır.
Ariya, əsərin dramaturji strukturunda müstəqil rol oynayır və adətən qəhrəmanın hisslərini, düşüncələrini və ya daxili mübarizələrini ifadə etmək üçün istifadə olunur. Bir növ musiqili monoloq olan ariya, tamaşaçıya personajın psixoloji portretini açmaq, hər hansısa bir hadisəyə münasibətini göstərmək, əsərin süjet xəttini inkişaf etdirmək və ya emosional gərginliyi artırmaq məqsədi daşıyır.
Ariyanın musiqi forması müxtəlifdir və əsərin üslubuna, kompozitorun fərdi üslubuna və personajın xarakterinə uyğun olaraq dəyişir. Recitativdən fərqli olaraq, ariyalar daha inkişaf etmiş melodik və harmonik struktur, daha zəngin ifadə vasitələrinə malikdirlər. Onlar rəqs ritmlərindən, virtuoz səs hissələrindən və ifadəli melodik cümlələrdən ibarət ola bilər.
Tarixən ariyaların müxtəlif növləri mövcud olmuşdur: məsələn, aria da capo (başdan təkrarlanan ariya), aria di bravura (virtuoz ariya), aria cantabile (mahnıvari ariya) və s. Bu müxtəlif formalar ariyanın ifadə imkanlarını genişləndirərək kompozitorlara müxtəlif emosional və dramaturgiya effektləri yaratma imkanı vermişdir. Opera tarixinin böyük ustaları - Vivaldi, Handel, Mozart, Bellini, Verdi və Puccini kimi kompozitorlar öz əsərlərində ariyaların özəl, unudulmaz nümunələrini yaratmışlar. Ariyalar, opera sənətinin ayrılmaz və ən əhəmiyyətli hissəsidir və bu gün də öz aktuallığını və əhəmiyyətini qoruyub saxlayır.