Oratoriya [ital. oratorio] – Xor, solist ifaçılar (müğənnilər) və orkestr üçün yazılmış, dramatik bir mövzunu musiqi vasitəsilə ifadə edən geniş həcmli, əsasən dini və ya epik mövzulu musiqi əsəridir. Konsert formalarında ifa olunur, opera kimi səhnələşdirilmir və hərəkət, dekorasiya, geyimlər istifadə edilmir. Oratoriyanın əsas tərkib hissələri rekitivlər (deklamativ xarakterli hissələr), ariyalar (solistlər üçün), xorlar, resitativlər və instrumental parçalar olur.
Oratoriyanın opera ilə müqayisədə əsas fərqi onun səhnələşdirilməməsidir. Opera tamaşaçı üçün vizual bir tamaşadır, oratoriya isə əsasən musiqinin və ifaçılığın gücünə əsaslanan bir konsert əsəridir. Hər iki janrda dramatik bir hekayə, müəyyən qəhrəmanlar və hekayənin inkişafını göstərən müxtəlif musiqi vasitələri (melodiya, ritm, harmoniya) istifadə olunsa da, oratoriyada əsas vurğu musiqi dilinin ifadə gücü üzərindədir.
Oratoriyanın tarixi əsasən dini musiqi ənənələrinə bağlıdır. İtalyan barokko dövrünün görkəmli bəstəkarları, xüsusilə də Carissimi, Handel və Bach oratoriya janrının inkişafında əvəzsiz rol oynamışlar. Onların əsərləri həm mövzu, həm də musiqi baxımından müxtəlifliyi ilə seçilir. Sonralar oratoriya janrı klassik və romantizm dövrünün bəstəkarları tərəfindən də inkişaf etdirilib və müasir dövrdə də öz əhəmiyyətini qoruyub saxlayır. Oratoriyaların mövzuları genişdir: dini nağıllar, tarixi hadisələr, mifoloji hekayələr, ədəbi əsərlər və s. Onlar həm müqəddəs, həm də dünyəvi ola bilərlər.
Məsələn: "Messiah" (Handel), "Passion According to St. Matthew" (Bach), "Creation" (Haydn) oratoriyanın ən məşhur nümunələrindəndir. Bu əsərlərdə həm dini ideyalar, həm də dramatik hekayə xətti incəliklə birləşdirilmişdir. Oratoriyaların ifasında xorun, solistlərin və orkestrin rolunun əhəmiyyətini vurğulamaq lazımdır. Onların vəhdəti və qarşılıqlı əlaqəsi əsərin bütövlüyünü və ifadə gücünü müəyyən edir.