Arşınmalı sözü Azərbaycan dilində əsasən toxunma mallarına aid edilir. Lüğətlərdə sadəcə "çit, mahud, bez və s.; parça" kimi qısa bir izah olsa da, bu sözün arxasında daha zəngin bir məna və tarixi kontekst gizlənir.
"Arşınmalı" sözü özündə "arşın" ölçü vahidini ehtiva edir. Bu, sözün mənasının toxunma mallarının ölçülməsi ilə sıx əlaqədə olduğunu göstərir. Yəni, arşınla ölçülən, arşınla satılan parçalar üçün istifadə olunan bir termindir. Bu, sadəcə parça demək deyil, həm də onun ticarət kontekstini, ölçülüb satılma prosesini əks etdirir.
Tarixi baxımdan, "arşınmalı" sözü əsasən pambıq, kətan, ipək və yun kimi təbii materiallardan hazırlanan parçalar üçün işlənilib. Bu materialların toxunması, boyaması və satışı əsrlər boyu Azərbaycanın iqtisadi həyatının mühüm tərkib hissəsi olub. Beləliklə, "arşınmalı" sözü sadəcə bir parça növü deyil, həm də Azərbaycanın toxuculuq ənənələrinin və ticarət tarixinin bir parçasıdır.
Müasir dövrdə "arşınmalı" sözü daha az istifadə olunsa da, o, özünün tarixi və mədəni əhəmiyyətini saxlayır. Bu sözü işlətmək, toxunma mallarına olan yanaşmada müəyyən bir zəriflik və tarixi dərkliliyi ifadə edir. Sözü daha genişləndirərək deyə bilərik ki, "arşınmalı" sadəcə parça deyil, əllə toxunmuş, ölçülüb satılmış, həyatın toxumasına daxil olmuş bir parça tarixdir.