Anomiya
Mənası: Cəmiyyətdəki qayda-qanunların, normaların və dəyərlərin pozulması və ya olmaması vəziyyəti; cəmiyyətdə böhran və ya sürətli dəyişikliklər dövründə müşahidə olunan sosial nizamın pozulması. Bu vəziyyətdə fərdlər sosial normaları qəbul etməkdə və onlara əməl etməkdə çətinlik çəkirlər, nəticədə sosial anarxiya və zorakılıq yarana bilər. Anomiya, cəmiyyətin müəyyən qruplarına və ya fərdlərə daha çox təsir edə bilir. Bu, əsasən cəmiyyətin dəyişən strukturlarına uyğunlaşma çətinliyi ilə bağlıdır.
Mənbəyi: Söz fransız dilindən (anomique) gəlmişdir. Fransızca söz isə qədim yunan dilindəki ἀ- (alfa) – inkar önəkliyi və νόμος (nomos) – “qanun” sözündən əmələ gəlmişdir. Beləliklə, etimoloji baxımdan “qanunsuzluq”, “qanunsuz vəziyyət” mənasını verir.
Sinonimlər: Qanunsuzluq, nizamsızlıq, xaos, anarxiya
Antoimlər: Nizam, qayda, qanunauyğunluq, harmoniya
İzah: Anomiyanın yaranmasına səbəb olan amillər arasında sürətli sosial dəyişikliklər, iqtisadi bərabərsizlik, sosial ədalətsizliyə etirazlar, mədəniyyət zənginliyinin azlığı, güclü sosial nəzarətin olmaması və s. göstərmək olar. Anomiyanın nəticələri isə cinayətkarlığın artması, sosial gərginlik, əxlaqi dəyərlərin sarsılması və ictimai qeyri-sabitlik kimi görünür.