izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Aşıb-daşma sözü "aşıb-daşmaq" fellindən törəmə isimlənmiş bir söz olub, əsasən maye və ya digər axıcı maddələrin həddindən artıq miqdarda qabdan, səthdən və ya hər hansı bir məhdudiyyətdən kənara çıxmasını, səpələnməsini ifadə edir. Yəni bir qabın, sənin və ya ərazinin tutumundan artıq miqdarda maddənin həmin sərhədləri aşaraq kənara tökülməsi, daşması mənasını verir.

Lakin "aşıb-daşma" daha geniş mənada da işlədilə bilər. Məsələn, hər hansı bir hissin, duyğunun, hadisənin və ya təsirin həddən artıq güclü olması, nəzarətdən çıxması da "aşıb-daşma" ilə ifadə oluna bilər. Məsələn, "sevincindən aşıb-daşmaq", "qəzəbindən aşıb-daşmaq", "işlərinin çoxluğundan aşıb-daşmaq" kimi ifadələr bu mənaya misal ola bilər. Bu kontekstdə "aşıb-daşma" həddən artıq dolu olmaq, sığışmamaq və nəticədə nəzarətdən çıxmaq mənasını da özündə əks etdirir.

Metaforik mənada isə "aşıb-daşma" bolluq, əzəmət, zənginlik və ya uğurun həddini aşmasını ifadə edə bilər. Məsələn, "şəhərin gözəlliyi aşıb-daşır" və ya "sərvəti aşıb-daşır" kimi ifadələr bu mənaya işarə edir. Bu zaman "aşıb-daşma" pozitiv bir məna kəsb edir və həddən artıq müsbət bir keyfiyyətin vurğulanmasına xidmət edir.

Beləliklə, "aşıb-daşma" sözü sadəcə fiziki bir hadisəni deyil, həm də emosional və ya mənəvi vəziyyətləri, həmçinin metaforik mənaları özündə əks etdirən çoxcəhətli bir leksik vahiddir. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz