Aşırı sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında mühüm yer tutur və mənası birmənalı deyil, kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edir. Əsasən, "bir şeyin o biri tayında, o yanında, o üzündə olan" mənasında istifadə olunur. Bu, sözün əsas, ən geniş mənasıdır və əksər hallarda başqa sözlərlə birləşərək mürəkkəb sifətlər yaradır.
Məsələn, "aşıırı sahil", "aşıırı tərəf", "aşıırı kənar" kimi birləşmələrdə "aşırı" sözü hər hansı bir məkanın, obyektin, səthin digər tərəfini, qarşı tərəfini bildirir. Bu mənada "qarşı", "o tərəf", "o yan" sözləri ilə sinonimdir, lakin "aşırı" daha çox məsafəni ifadə edir, həmçinin bir az da uzaqlığı vurğulayır.
Lakin "aşırı" sözünün mənası yalnız coğrafi məkanla məhdudlaşmır. O, məcazi mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, "aşırı səbir", "aşırı həssaslıq", "aşırı qayğıkeşlik" ifadələrində "aşırı" sözü normal səviyyədən artıq, həddindən artıq olan bir keyfiyyəti, hərəkəti bildirir. Bu istifadədə "həddindən artıq", "çox", "artıq" sözləri ilə sinonimdir. Belə hallarda "aşırı" hərəkətin və ya keyfiyyətin mənfi və ya müsbət olduğunu göstərmir, sadəcə həddini aşdığını bildirir. Kontekst isə həmin hədd aşmanın nəticəsini müəyyən edir.
Ümumiyyətlə, "aşırı" sözü söz birləşmələri daxilində geniş leksik imkanlara malikdir və mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Həm yerin, məkanın, həm də keyfiyyətlərin, hərəkətlərin həddini aşmasını bildirən çoxfunksiyalı bir sözdür. Onun istifadəsi Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarını zənginləşdirir.