izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Aşiyan (fars. عشيان) sözü Azərbaycan dilində əsasən "quş yuvası" mənasında işlənir. Lakin bu sözün daha geniş, poetik və məcazi mənaları da vardır. Əslində, fars dilindəki kökü olan "عشيان" (əşyan) sözü "yuva"nın ən geniş mənasını ifadə edir və yalnız quşlara aid deyil. Hər hansı bir canlının, hətta insanın da özünü təhlükəsiz hiss etdiyi, sığınacaq tapdığı, rahat və qayğısız yaşadığı yer "aşiyan" adlandırıla bilər.

Misal üçün, şairlər tez-tez "aşiyan" sözünü doğma torpaq, vətən, ailə ocağı kimi məcazi mənalarda işlədirlər. Vətən hər kəs üçün bir sığınacaq, bir isti və rahat yuva deməkdir. Eynilə, ailə ocağı da insan üçün həyatının ən etibarlı və sakit "aşiyan"ıdır. Beləliklə, "aşiyan" sözü sadəcə bir quş yuvası deyil, həm də isti, rahat, təhlükəsiz və sevgi dolu bir məkanın simvoludur.

Gətirilən şeir misalında da "aşiyan tərkin" ifadəsi bülbülün yuvasını tərk etməsi kimi sadə bir mənadan əlavə, daha dərin bir məna daşıyır. Bu, bülbülün öz doğma yerini, öz rahat və təhlükəsiz məkanını tərk etməsi kimi də başa düşülə bilər. Yəni bülbül öz "aşiyan"ını, öz vətənini, öz ailəsini tərk edir. Bu da şeirin daha metaforik və duyğulu bir təsvirini yaradır.

Nəticə etibarilə, "aşiyan" sözünün mənasını yalnız quş yuvası ilə məhdudlaşdırmaq səhvdir. Bu sözün zəngin məcazi mənaları və emosional yükü onu Azərbaycan ədəbiyyatında dəyərli və çoxşaxəli bir leksik vahid halına gətirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz