Mediator
Mənası: [lat. mediator "vasitəçi"] 1. siy. Beynəlxalq mübahisədə vasitəçi kimi çıxış edən dövlət. 2. biol. Hüceyrələr arasında informasiya ötürən və ya reaksiyaları tənzimləyən molekul və ya maddə. 3. komp. Müxtəlif proqram komponentləri arasında ünsiyyəti təmin edən vasitəçi proqram.
Mənbəyi: Latın dilindən ("mediator" - vasitəçi) mənşəlidir. Sözün birinci mənası siyasi kontekstdə, ikinci mənası biologiya elmində, üçüncü mənası isə kompüter elmlərində istifadə olunur. Azərbaycan dilinə latın dilindən keçmişdir.
Sinonimləri: Vasitəçi, araçı, təmsilçi (mənadan asılı olaraq)
Antonomləri: (Müvafiq mənaya görə dəyişir. Məsələn, birinci mənada "münaqişə tərəfi" ola bilər.)
İzah: Mediator sözü müxtəlif sahələrdə istifadə olunan çoxmənalı bir sözdür. Ümumi mənası hər hansı iki tərəf, hadisə və ya proses arasında vasitəçilik etmək, əlaqəni təmin etmək deməkdir. Siyasi kontekstdə, dövlətlər arasında mübahisələrin həllində vasitəçilik edən dövlətə aid edilir. Biologiyada, hüceyrələr arası əlaqəni təmin edən bioloji molekullar üçün istifadə olunur. Kompüter elmində isə müxtəlif proqram komponentləri arasındakı ünsiyyəti idarə edən proqram təminatına deyilir.
Misallar:
- BMT bu münaqişədə mediator rolunu oynadı.
- İnsan bədənində bir çox mediator maddələr fəaliyyət göstərir.
- Bu proqram iki ayrı sistem arasındakı mediator kimi fəaliyyət göstərir.