izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Atəşləndirmək sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında od və alovla bağlı bir çox fəaliyyəti əhatə edən geniş mənalı bir feldir. Sadəcə "odlandırmaq", "alovlandırmaq" və "alışdırmaq" kimi tərcümələrlə kifayətlənmək, onun əsl mahiyyətini tam əks etdirmir. Çünki bu fel, sadəcə materialın alovlanmasını deyil, həm də prosesin başlanğıcını, nəzarətini və hətta müəyyən bir məqsəd üçün yönəldilməsini əhatə edə bilər.

Məsələn, bir ocağı atəşləndirmək, sadəcə od qalamaq deyil, odun qalınlığını, alovun şiddətini nəzarət altında saxlayaraq müəyyən bir istilik səviyyəsinə çatdırmaq deməkdir. Yaxud, bir mühərriki atəşləndirmək, yanacaq qarışığının alovlanmasını təmin etmək, onun işləməsini başlatmaq deməkdir. Beləliklə, atəşləndirmək fəaliyyəti, həm fiziki bir prosesi (odun, materialın alışmasını), həm də bu prosesin idarə olunmasını və istənilən nəticəyə çatdırılmasını ehtiva edir.

Bundan əlavə, "atəşləndirmək" sözünün metaforik istifadəsi də mövcuddur. Məsələn, "Onun nitqi auditoriyanı atəşləndirdi" deyəndə, nitqin dinləyicilərdə ehtiras, həyəcan və hətta qəzəb kimi güclü duyğular oyandırdığı nəzərdə tutulur. Bu mənada, atəşləndirmək, bir emosional vəziyyətin, həyəcanın alovlandırılması, şiddətləndirilməsi mənasını da verir. Beləliklə, "atəşləndirmək" sözü, həm konkret, həm də məcazi mənalarda istifadə oluna bilən, zəngin semantik potensiala malik bir sözdür.

Qısacası, "atəşləndirmək" sözü, sadəcə od qalamaqdan daha çoxdur. Bu, bir prosesi başlatmaq, idarə etmək və istənilən nəticəyə yönəltmək, həmçinin emosional bir vəziyyəti şiddətləndirmək mənasını da özündə birləşdirən çox yönlü və maraqlı bir feldir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz