Avtomatlaşdırılma – əmək proseslərinin və ya sistemlərin idarə edilməsini avtomatik cihazlar və proqramlar vasitəsilə həyata keçirmək prosesidir. Bu, insan müdaxiləsini minimuma endirmək və ya tamamilə aradan qaldırmaq məqsədi ilə həyata keçirilir. Avtomatlaşdırılma, müxtəlif sahələrdə, o cümlədən sənayedə, ticarətdə, nəqliyyatda və hətta evlərdə geniş tətbiq olunur.
Sənaye avtomatlaşdırması, istehsal proseslərini daha səmərəli və dəqiq etmək üçün mexaniki, elektrik, elektron və kompüter sistemlərindən istifadəni əhatə edir. Bu, əmək məhsuldarlığının artırılması, keyfiyyətin yaxşılaşdırılması, tullantıların azaldılması və istehsal xərclərinin aşağı salınmasına imkan verir. Məsələn, konveyer lentləri, robotlar və proqramlaşdırıla bilən lojik nəzarətçilər (PLC) sənaye avtomatlaşdırmasının tipik nümunələridir.
Avtomatlaşdırılmanın tətbiqi yalnız sənayə ilə məhdudlaşmır. Müasir ticarət müəssisələrində kassa aparatları, barkod oxuyucuları və inventar idarəetmə sistemləri avtomatlaşdırmanın təsirini aydın göstərir. Nəqliyyatda isə avtopilot sistemləri, avtomatik qatarlar və trafik idarəetmə sistemləri misal göstərmək olar.
Evlərdə isə avtomatlaşdırılma smart ev sistemləri vasitəsilə özünü göstərir. Bu sistemlər işıqlandırma, istilik, təhlükəsizlik və əyləncə sistemlərini idarə etməyə imkan verir və həyatımızı daha rahat edir. Hətta sadə elektrikli qurğular – paltaryuyan maşınlar, qabyuyan maşınlar və mikro dalğalı sobalar da avtomatlaşdırılmanın kiçik, lakin əhəmiyyətli nümunələridir.
Avtomatlaşdırılma, hərçənd çox faydalı olsa da, həm də bəzi problemlər yarada bilər. Məsələn, avtomatlaşdırmanın geniş yayılması iş yerlərinin itirilməsinə səbəb ola bilər. Ona görə də avtomatlaşdırmanın tətbiqi zamanı sosial-iqtisadi aspektlərin nəzərə alınması vacibdir. Bundan əlavə, avtomatlaşdırılmış sistemlərin etibarlılığı və təhlükəsizliyi də mühüm məsələdir.