Ayaq: İnsan və heyvanların yer üzündə hərəkət etmələrini təmin edən, sümük, əzələ və digər toxumalardan təşkil olunmuş, bədənin alt hissəsində yerləşən mürəkkəb anatomik quruluşdur. Sadəcə "yeriməyə xidmət edən bədən üzvü" kimi təsvir edilməkdən daha çox, ayaqlar bədənin çəkisini daşımaq, tarazlığı qorumaq, müxtəlif səthlərə uyğunlaşmaq və incə hərəkətlər etmək kimi çoxsaylı funksiyaları yerinə yetirir. Ayağın ölçüsü, forması və gücü növdən növə, hətta fərdən fərdə dəyişir, həyat tərzinə və genetik amillərə uyğunlaşır.
İnsan ayağı, baş barmaq və dörd digər barmaqdan, daban və ayaq tağından ibarətdir. Bu quruluş, ağırlığın bərabər paylanmasını və səmərəli yeriş təmin edir. Ayaqda çoxsaylı əzələ, sinir və damar mövcuddur, bunlar hərəkətlilik, duyğu və qan dövranını təmin edir. Ayaq daban, ayaqüstü və barmaqlar kimi hissələrə bölünür, hər hissənin öz anatomik xüsusiyyətləri və funksiyaları var. Ayağın sağlamlığı ümumi sağlamlıq üçün çox vacibdir, çünki hərəkət və tarazlıq üçün əsasdır.
Heyvan ayaqları da müxtəlif formalarda və funksiyalarda olur. Məsələn, pişiklərin iti pəncələri ovlamaq üçün mükəmməl uyğunlaşmışdır, atların güclü ayaqları sürətli qaçmağa imkan verir, quşların ayaqları isə qonmağa və tutmağa kömək edir. Heyvanların ayaq izləri onların növünü, ölçüsünü və hətta hərəkət formasını müəyyənləşdirməyə kömək edir. "Qarın üstündə heyvan ayağının izi var" ifadəsi izlərin tədqiqi vasitəsilə heyvanların hərəkətini və davranışını öyrənməyin mümkünlüyünü göstərir.
Qısacası, "ayaq" sözü sadəcə bir bədən üzvündən daha çox, həyatın davamlılığı üçün vacib olan, mürəkkəb və maraqlı bir anatomik quruluşdur. İnsan və heyvanlar üçün hərəkət, tarazlıq və ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqədə mühüm rol oynayır.