Ayıb (ər. eyb) sözü, əsasən utancaq hisslərə, mənəvi qınağa və qəbuledilməz hərəkətlərə bağlı olan mürəkkəb bir anlayışı əhatə edir. Sadəcə "utanılacaq şey" kimi tərif etmək, onun dərinliyini tam əks etdirmir.
Birinci olaraq, ayıb, ictimai norma və dəyərlər sisteminə zidd olan hərəkət və ya vəziyyətin ifadəsidir. Bu norma və dəyərlər müəyyən mədəniyyətə, cəmiyyətə və hətta qrupa görə dəyişə bilər. Bir cəmiyyətdə qəbuledilməz hesab olunan bir əməl, başqa birində normal olaraq qarşılana bilər. Ona görə də, ayıbın mütləq bir tərifi yoxdur, nisbidir.
İkinci olaraq, ayıb, hərəkətin törədicisi üçün şəxsi utancaq hisslərə səbəb olur. Bu, sadəcə olaraq başqalarının qınağından qorxmaqdan daha çox, özünün daxili mənəvi dünyasının pozulması hissidir. Ayıb, insanı özünün əxlaqi və ya mənəvi standartlarına uyğunsuzluq halında əzab verir.
Üçüncüsü, ayıb anlayışı biabırçılıq və rüsvayçılıq kimi elementləri də özündə ehtiva edir. Bu, hərəkətin başqalarının gözü qarşısında açıq-aşkar edilməsindən doğan mənfi sosial nəticələrə işarə edir. Ayıb duyğusu, həm özünə, həm də cəmiyyətə qarşı bir növ məsuliyyət hissi ilə əlaqədardır.
Atalar sözündə qeyd olunan "Ayıbsöyləyənin ayıbını söylərlər" deyimi, ayıbın sosial bir cəzaya səbəb ola biləcəyini, yəni hərəkətin açıq şəkildə qınanacağını və bu hərəkətin müəllifinin sosial cəmiyyətdə rədd edilə biləcəyini göstərir. Bu, ayıbın fərdi utancaq hisslərinin xaricində, sosial nəticələrə də malik olduğunu vurğulayır.