izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Rüsvayçılıq (ər. رسوائی - rusvay + -çılıq şəkilçisi) – i. Şərəfsiz, biabırçı, həya və namussuz iş, hərəkət, vəziyyət; rəzalət, biabırçılıq, əxlaqsızlıq; qınağa səbəb olan, əxlaqa zidd hərəkət və ya vəziyyət. Bu termin əsasən ictimai rəyin mənfi qiymətləndirilməsinə səbəb olan, şəxsiyyətin və ya qrupun nüfuzuna ciddi ziyan vuran hərəkətləri ifadə edir. Rüsvayçılıq yalnız əxlaqi deyil, həm də hüquqi cəhətdən qınaq doğura bilər. Hətta əxlaqi mənada rüsvayçılığa səbəb olan hərəkətin hüquqi cəzaya səbəb olmaması onu daha az ciddi etmir. Rüsvayçılığın nəticələri şəxsi həyatda, ictimai münasibətlərdə və peşə fəaliyyətində özünü göstərə bilər.

Mənşəyi: Kəlmənin əsası ərəb dilindən götürülmüş “rusva” sözüdür. “-çılıq” şəkilçisi isə Azərbaycan dilində isimlər düzəltmək üçün işlənən mənsubiyyət şəkilçisidir. Beləliklə, "rüsvayçılıq" sözü "rüsvay olma vəziyyəti" mənasını ifadə edir.

Cümlədə işlənmə nümunələri:

1. Onun bu hərəkəti böyük bir rüsvayçılığa səbəb oldu. (Burada rüsvayçılıq nəticəni göstərir).

2. Bu rüsvayçılıqdan özünü necə qurtaracağını bilmirdi. (Burada rüsvayçılıq vəziyyəti göstərir).

3. Qohumlarının etdiyi rüsvayçılıqdan utanırdı. (Burada rüsvayçılıq başqa birinin hərəkətinin nəticəsini ifadə edir).

4. [Qadın:] Nə istəyirsən istə, məni bu rüsvayçılıqdan qurtar! (Bu misal, verilən mətn nümunəsində rüsvayçılığın bir vəziyyəti, qadının özünü çətin bir vəziyyətdə hiss etməsini ifadə edir.)

Sinonimlər: biabırçılıq, rəzalət, utanc, əxlaqsızlıq, şərəfsizlik, namussüzlük, qınaq. Lakin bu sinonimlərin hamısı rüsvayçılığın tam mənasını verməyə bilər. Rüsvayçılıq bu sözlərin hamısını özündə ehtiva etsə də, onlardan daha geniş bir məna kəsb edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz