izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ayıltma (ayıltmaq feilindən törəmə) sözü əsasən bir neçə mənada işlədilir və hər bir mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Ən ümumi mənası, bir şeyi və ya bir kəsi huşsuz vəziyyətdən ayılmasına, oyanmasına, özünə gəlməsinə kömək etməkdir. Bu, həm fiziki, həm də metaforik olaraq baş verə bilər.

Fiziki ayıltma, əsasən huşunu itirmiş, bayğı olmuş, yuxudan ayılana qədər yuxulu və ya komaya düşmüş birisini ayıltmaq, ona kömək etmək mənasını verir. Bu, həkim müdaxiləsi, xüsusi vasitələr (məsələn, ammonyak) və ya sadəcə səs-küy və ya tərpətmə yolu ilə edilə bilər. Məsələn, "Sərt zərbədən sonra onu uzun müddət ayıltmaq mümkün olmadı" cümləsində fiziki ayıltma nəzərdə tutulur.

Metaforik ayıltma isə daha geniş bir məna kəsb edir. Bu, birisini dərin düşüncədən, kədər və ya qəm-qüssə halından, apatiyadan, hətta bir növ "yuxu" və ya passivlikdən ayılmasına səbəb olmaq kimi başa düşülə bilər. Məsələn, "Dostunun sözləri onu ağır düşüncələrindən ayıltdı" cümləsində metaforik ayıltma nəzərdə tutulur. Bu mənada ayıltma, ruhsal bir oyanma, yeni bir düşüncə tərzinin qəbul edilməsi, həyata yenidən baxış deməkdir. Ayıltma həmçinin, bir şeyi unutdurmaq, diqqəti başqa bir şeyə yönəltmək mənasında da istifadə oluna bilər. Məsələn, "Şən musiqi onun kədərini ayıltdı" cümləsi buna nümunədir.

Beləliklə, "ayıltma" sözü sadəcə huşu itirmiş birini oyatmaq deyil, daha geniş mənada, bir kəsin və ya bir şeyin passiv vəziyyətdən aktiv vəziyyətə keçməsinə kömək etmək, onu "oyandırmaq" mənasını da özündə ehtiva edir. Sözün mənası hər zaman kontekstdən asılıdır və bu kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar kəsb edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz