izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ayıltmaq felinin əsas mənası yuxudan oyatmaq, ayılmağa, göz açmağa məcbur etməkdir. Bu, fiziki bir hərəkət tələb edən bir proses ola bilər; məsələn, yuxuda olan bir insanı səslə, toxunma ilə və ya digər stimullar vasitəsilə yuxudan oyada bilərik. Telefonun zəngi, saatın zəngi, qapının döyülməsi, kimsənin səsi kimi xarici amillər bizi yuxudan ayıltmaq üçün istifadə oluna bilər. Bu hərəkətin nəticəsi insanın yuxudan qalxması və ətraf mühitə reaksiya verməyə başlamasıdır.

Lakin "ayıltmaq" felinin mənası daha geniş bir mənaya da malikdir. Yuxudan oyatmaq kimi fiziki hərəkətdən əlavə, bu fel insanın passiv vəziyyətindən aktiv vəziyyətə keçməsinə səbəb olan hər hansı bir təsiri də ifadə edə bilər. Məsələn, insanın fikrini, diqqətini və ya həyəcanını oyatmaq, onun ruhunu canlandırmaq da "ayıltmaq" felinin mənasına aiddir. Sözün bu mənasında, "ayıltmaq" felinin obyekti yuxuda olan bir insan olmaya da bilər. Məsələn, "Səhər sərin havası onu ayıltdı" cümlesində "ayıltmaq" felinin mənası yuxudan oyatmaq deyil, ruh və bədəni canlandırmaq, enerji verməkdir.

Beləliklə, "ayıltmaq" felinin mənası yuxudan oyatmaq ilə məhdudlaşmır. Bu fel, insanın həm fiziki, həm də ruhi passivliyindən aktivliyə keçməsini ifadə edir. Bu mənada o, "oyatmaq", "canlandırmaq", "həyəcanlandırmaq" kimi fellərlə sinonim ola bilər, amma eyni zamanda özünəməxsus semantik çalarlara malikdir. "Ayıltmaq" feli daha çox birdən-birə baş verən, qəfil bir təsiri ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz