izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bağlayıcı: Azərbaycan dilinin qrammatikasında, cümlələri və ya cümlə üzvlərini bir-birinə məntiqi əlaqə ilə bağlayan, müxtəlif münasibətləri ifadə edən köməkçi nitq hissəsidir. Yəni, bağlayıcılar müstəqil olaraq heç bir məna ifadə etməsələr də, cümlələrin və ya cümlə üzvlərinin bir-biri ilə necə əlaqəli olduğunu göstərməklə, mətnin məntiqi quruluşunu təmin edir, fikrin axarını yönəldir və mənanın aydın şəkildə çatdırılmasına kömək edir.

Bağlayıcılar əsasən cümlələr arasındakı münasibətləri müəyyən edir. Bu münasibətlər sırasına ardıcıllıq, səbəb-nəticə, ziddiyyət, əlavə, şərt, məqsəd və s. daxildir. Məsələn, "və", "ya", "amma", "çünki", "ona görə", "əgər", "ki" kimi sözlər müxtəlif bağlayıcı növlərinə aiddir və hər biri cümlələr arasındakı fərqli əlaqəni ifadə edir. "Və" ardıcıllığı, "amma" ziddiyyəti, "çünki" səbəbi göstərir.

Bağlayıcıların istifadəsi nitqin aydınlığı və dəqiqliyi üçün olduqca vacibdir. Onların düzgün seçilməsi və yerləşdirilməsi, yazılan mətnin daha anlaşıqlı, daha məntiqi və daha təsirli olmasını təmin edir. Yanlış bağlayıcı istifadəsi isə mənanın qarışmasına, yanlış anlaşılmalara və ümumiyyətlə, mətnin oxunaqlılığının azalmasına səbəb ola bilər. Belə ki, bağlayıcıların seçimi mətnin üslubuna və kontekstə uyğun olmalıdır.

Qeyd etmək lazımdır ki, bağlayıcılar yalnız cümlələr arası deyil, həm də cümlə üzvləri arasındakı əlaqələri də ifadə edə bilər. Məsələn, bir cümlədəki isim və sifəti bağlamaq üçün istifadə olunan "kimi", "olan" kimi sözlər də bağlayıcı funksiyası daşıyır. Bu, bağlayıcıların qrammatikada oynadığı geniş rolu göstərir.

Nəticə olaraq, bağlayıcılar sadəcə köməkçi nitq hissəsi deyil, mətnin strukturunu və mənasını təşkil edən, onun aydınlığı və dəqiqliyinə böyük təsir göstərən vacib elementlərdəndir. Onların düzgün istifadəsi dil bacarığının əsas göstəricilərindən biridir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz