Baxarlı sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "bax axar – baxarlı" kimi izah olunsa da, bu izah kifayət qədər dəqiq və dolğun deyil. Əslində, "baxarlı" sözü daha geniş bir məna spektrinə malikdir və kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalarda işlənə bilər.
Birinci və ən çox rast gəlinən mənası, sözün kökündən də göründüyü kimi, suyun bol axması, sulu olması, baxlığı ilə əlaqədardır. Belə ki, "baxarlı bulaq", "baxarlı çay" ifadələrində suyun sürətli və bol axışı vurğulanır. Bu mənada "baxarlı" sözü, sadəcə "su axını" demək deyil, həm də bu axının güclülüyünü, coşğunluğunu ifadə edir. Qeyd edək ki, "bax" sözü bəzi dialektlərdə "su" mənasında da işlənə bilər.
İkinci mənada isə, "baxarlı" sözü bol, zəngin, çoxluq mənasında işlənə bilər. Məsələn, "baxarlı bağ" ifadəsi meyvə və ya çiçək bolluğunu, "baxarlı məhsul" isə bol məhsulu bildirir. Bu mənada, söz daha çox metaforik istifadə olunur və su axını ilə olan əlaqə daha az ön planda olur.
Üçüncü bir məna təfsiri də mümkündür. "Bax" sözünün köhnə türk dillərində "qara" mənasında da işlənməsi nəzərə alındıqda, "baxarlı" sözü bəzi kontekstlərdə qaranlıq, qaraçala kimi mənalarda da istifadə oluna bilər. Lakin bu istifadə daha az rast gəlinir və regional dialektlərə aid ola bilər.
Nəticə olaraq, "baxarlı" sözünün mənasını təkcə "bax axar" kimi izah etmək qeyri-kafi olur. Sözün dəqiq mənası istifadə edildiyi kontekstdən asılı olaraq dəyişir və daha geniş bir məna spektrini əhatə edir: suyun bol axışı, bolluq, zənginlik, həmçinin bəzi dialektlərdə qaranlıq mənası da ehtimal olunur.