izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bala sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış və çoxmənalı bir sözdür. Əsasən "övlad", "uşaq", "oğul" mənalarında işlədilir. Lüğətlərdə sadəcə "övlad, uşaq, oğul" kimi qısa izahı olsa da, bu sözün ifadə etdiyi məna kontekstdən asılı olaraq daha geniş və dərin ola bilər.

Birinci və ən geniş yayılmış mənası, şübhəsiz ki, övladdır. Həm oğlan, həm də qız uşaqları üçün istifadə oluna bilər. "Ana və bala" ifadəsi bu mənanı tam olaraq əks etdirir. Sözün bu mənasında bala, valideynlərin sevgisinin, qayğısının, ümidlərinin mərkəzində yer alır. Onların gələcəyinə, xoşbəxtliyinə yönələn bütün istəklər və arzular balanın ətrafında fırlanır.

İkinci mənada, uşaq sözünün sinonimi olaraq işlənir. Bu mənada, balanın yaş aralığı daha geniş ola bilər – körpədən yeniyetməyə qədər. "Balalara hədiyyə" ifadəsi bu mənanı aydın şəkildə göstərir. Hədiyyənin təqdim edildiyi uşaqların yaş aralığı müxtəlif ola bilər.

Üçüncü mənada isə, daha çox oğul mənasında işlənər. Xüsusilə də ata-bala münasibətlərindən danışarkən "bala" sözü daha çox oğlan uşağı ifadə etmək üçün seçilir. "Bala baldan şirindir" atalar sözü bu mənanı əks etdirir. Bu deyim, atanın öz övladına olan sonsuz sevgisini, onun hər şeydən üstün olduğunu vurğulayır.

Maraqlı bir tərəfi də odur ki, "bala" sözü bəzən sevimli, incə, zərif varlıqlar üçün də metaforik olaraq istifadə edilə bilər. Məsələn, bir quşun balası, bir heyvanın balası kimi. Bu isə sözün emosional yükünü daha da artırır.

Qeyd etmək lazımdır ki, verilən nümunədəki "Biçarə Məşədi Əsgər indi üç gün idi ki, gözüyaşlı ac-acı..." cümləsi tamamlanmamışdır və "bala" sözünün hansı mənada işləndiyi aydın deyil. Lakin kontekstdən asılı olaraq burada da "övlad" və ya "uşaq" mənası nəzərdə tutula bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz