Balans [fr. bilan] sözü mühasibat uçotu sisteminin əsas anlayışlarından biridir. Sadəcə aktiv və passiv hesabların qalıqlarını göstərən bir sənəd deyil, həm də müəyyən bir tarixdə təsərrüfat subyektinin maliyyə vəziyyətinin tam və sistemli şəkildə əks olunduğu bir hesabatdır. Balans, müəssisənin nəyə sahib olduğunu (aktivlər) və bu aktivlərin necə maliyyələşdirildiyini (passivlər) göstərir. Bu, kreditörlər, investorlar və digər maraqlı tərəflər üçün şirkətin maliyyə sağlamlığını qiymətləndirmək üçün əsas mənbədir.
Aktivlər, şirkətə məxsus və ya onun nəzarəti altında olan və gələcəkdə iqtisadi fayda gətirəcək ehtiyatlardır. Bunlara nağd pul, bank hesabları, alıcılar borcu, inventar, avadanlıqlar və s. daxildir. Passivlər isə şirkətin öhdəliklərini, yəni digər tərəflərə borclu olduğu məbləğləri əks etdirir. Bunlara kreditlər, təchizatçılar borcu, vergilər və s. daxildir. Aktivlər və passivlərin fərqi öz kapitalını təşkil edir ki, bu da sahibkarın şirkətdəki payını göstərir.
Balansın tərtib edilməsi müəyyən standartlara və prinsiplərə əsaslanır. Beynəlxalq Mühasibat Standartları (BMS) və ya Milli Mühasibat Standartları balansın hazırlanması və təqdim olunması üçün bir çərçivə təqdim edir. Bu standartlar balansın aydın, dəqiq və etibarlı olmasını təmin edir, beləliklə maliyyə məlumatlarının düzgün interpretasiyasını asanlaşdırır.
Balans, sadəcə bir anlıq vəziyyəti əks etdirir. Müəssisənin maliyyə vəziyyətinin dinamikasını anlamaq üçün balansın müxtəlif dövrlər üzrə müqayisəsi vacibdir. Bu müqayisə, aktivlərdə, passivlərdə və öz kapitalında baş verən dəyişiklikləri aşkar etməyə və şirkətin maliyyə performansını qiymətləndirməyə imkan verir. Beləliklə, balans müəssisənin maliyyə sağlamlığı haqqında çox qiymətli məlumatlar təqdim edir və gələcək maliyyə qərarlarının qəbul edilməsində əsas rol oynayır.