Ballast (ing. ballast) dəmir yolu yolunun əsasını təşkil edən və dəmir yolu şpallarının altına döşənən materialdır. Sadəcə çınqıl və qumdan ibarət deyil, tərkibinə asfalt, qırılmış daş, qranit, əhəngdaşı və ya digər uyğun materiallar daxil ola bilər. Bu materialların seçimi yerli geologiya, iqlim şəraiti və yük intensivliyini nəzərə alaraq aparılır.
Ballastın əsas funksiyası dəmir yolu şpallarını sabit saxlamaq, onların deformasiyasının qarşısını almaq və dəmir yolu xəttinin uzunmüddətli dayanımı üçün vacib bir dayağı təşkil etməkdir. O, şpalların yükü bərabər şəkildə torpağa ötürməyə kömək edir və yatağın sürüşməsinin qarşısını alır. Bundan əlavə, ballast suyun drenajını təmin edərək şpalların çürüməsinin və yol yatağının nəmliyinə məruz qalmasının qarşısını alır.
Ballastın keyfiyyəti dəmir yolunun etibarlılığı və təhlükəsizliyi üçün çox vacibdir. Uyğun ölçülü, davamlı və yaxşı drenaj xüsusiyyətinə malik material seçilməlidir. Ballastın mütəmadi olaraq təmizlənməsi və yenilənməsi dəmir yolunun uzunömürlülüyünü təmin edir. Həddindən artıq nəmliyin, bitki örtüyünün və digər xarici faktorların ballastın keyfiyyətinə mənfi təsir göstərə biləcəyini nəzərə almaq lazımdır.
Maraqlı bir fakt olaraq, "ballast" sözünün etimologiyası gəmiçilikdən gəlir. Gəmilərin sabitliyini təmin etmək üçün istifadə olunan yükə də "ballast" deyilirdi. Dəmir yolu sistemində istifadə olunan ballastın bu terminlə əlaqəsi dəmir yolunun sabitliyi üçün istifadə olunan materialla oxşar funksiyanı yerinə yetirməsindən qaynaqlanır.