Baltaqıran sözü Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində baldırğan sözünün sinonimi kimi qeyd olunur. Ancaq bu sadə izah, bitkinin zəhərliliyini və tarixi əhəmiyyətini tam əks etdirmir. Baltaqıran, əslində, Conium maculatum növünə aid olan, çoxillik, zəhərli bir bitkidir. Adının mənşəyi də maraqlıdır: “balta” və “qıran” sözlərinin birləşməsindən əmələ gələrək, bitkinin kəskin və güclü zəhərindən bəhs edir; sanki balta kimi kəskin şəkildə həyatı qıran bir təsirə malik olduğunu vurğulayır.
Baltaqıranın zəhərli təsiri, əsasən, koniin adlı alkaloidin yüksək miqdarından qaynaqlanır. Bu alkaloid sinir sisteminə təsir edərək, iflicə və nəticədə ölümlə nəticələnə bilər. Tarix boyu, baltaqıran zəhər kimi istifadə olunmuş, hətta məşhur filosof Sokratın ölüm cəzasında da istifadə edilən bitki olmuşdur. Ona görə də, bu bitki sadəcə bir sinonim deyil, tarixi, tibbi və mədəni baxımdan da böyük əhəmiyyətə malikdir.
Bitkinin görünüşü də diqqət çəkir: hündür boylu, gövdəsi çılpaq və budaqlıdır, yarpaqları isə dəyirmi və kəsik formalıdır. Çiçəkləri kiçik və ağ rəngdədir. Baltaqıranı digər bitkilərdən fərqləndirən xüsusiyyətlərdən biri də gövdəsindəki qırmızımtıl ləkələrdir. Lakin bu bitkini tanımaq çox təhlükəlidir, çünki zəhərliliyinin hər hansı bir hissəsi ilə təmas əlaqəsi belə ağır sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Ona görə də, baltaqırana yalnız mütəxəssislərin nəzarəti altında yanaşmaq lazımdır.
Nəticə olaraq, baltaqıran sadəcə bir sinonim deyil, zəhərliliyini, tarixini və görünüşünü əhatə edən maraqlı bir bitkidir. Onun adı belə, təsirini tam əks etdirir və bu bitkinin təhlükəliliyini heç vaxt unutmaq olmaz.