Basılmaq sözü "basmaq" feilindən törəmiş məchul feildır. Əsas mənası, bir şeyin mexaniki təzyiq nəticəsində səthə yapışdırılması, iz buraxması, və ya müəyyən bir formaya salınmasıdır. Bu, sadəcə bir kağız üzərində çap edilmək mənasından daha geniş bir anlayışı əhatə edir.
Misal olaraq, "pambıq basılıb" deyəndə, pambığın sıxılaraq, bərk bir kütlə halına gətirilməsindən bəhs olunur. Ya da "torpağı ayağı ilə basılıb" ifadəsində, ayağın torpağa basılması nəticəsində yaranan iz və ya torpağın sıxılması nəzərdə tutulur. Həmçinin, "düğmə basılıb" deyəndə mexaniki bir hərəkət nəticəsində bir düymənin sıxılmasını ifadə edir.
Lakin, ən çox istifadə olunan mənası çap, nəşr, kopyalama prosesi ilə əlaqədardır. "Kitab basılıb" deyəndə, kitabın çap maşınında çap edilərək nüsxələrinin hazırlanması başa çatdığını bildiririk. Mətninizdəki "Molla Nəsrəddin" jurnalının birinci nömrəsinin min ədədinin basılıb tamam olması da bu mənanı əks etdirir. Yəni, jurnalın min nüsxəsi çap edilib və nəşriyyat prosesi başa çatıb.
Beləliklə, "basılmaq" sözü, sadəcə bir şeyin üzərinə basılmasından daha geniş məna daşıyır və kontekstdən asılı olaraq, sıxılma, düzəlmə, çap edilmə kimi müxtəlif mənaları özündə birləşdirir. Bu çoxşaxəli məna, sözün zəngin leksik imkanlarını ortaya qoyur.