izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Batma: "Batmaq" fellindən törəmiş isim olub, əsasən bir şeyin maye içərisinə düşərək görünməz hala gəlməsi mənasını verir. Lakin bu sadə tərif, batma hadisəsinin bütün çalarlarını əhatə etmir. Çünki "batmaq" həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə olunan bir feldir və bu mənada batma da müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edir.

Fiziki Batma: Bu, ən geniş yayılmış mənasıdır. Bir cismin sıxlığının mayenin sıxlığından çox olması səbəbindən mayenin səthinə batmasıdır. Gəminin batması, daşın suya batması, qayıq batması bunun bariz nümunəsidir. Fiziki batma hadisəsi arximed prinsipi ilə izah olunur. Hətta hava kimi mayedə də batma hadisəsi baş verir; məsələn, bir balonun havaya qalxmaması, yəni batması. Fiziki batma prosesinin sürəti isə cismin formasından, ölçüsündən və mayenin özlülüyündən asılıdır.

Məcazi Batma: "Batma" sözü daha geniş, metaforik mənalarda da işlənir. Məsələn, "Borclara batmaq" ifadəsi maddi çətinlikləri, "Kədərlərə batmaq" ifadəsi isə dərin kədərlərə qərq olmağı ifadə edir. "Tarixə batmaq" ifadəsi isə unudulmaq, tarixin səhifələrində itib getmək mənasını verir. Bu məcazi istifadədə "batma" sözü tamamilə fərqli bir hadisəni – bir vəziyyətə, duyğuya və ya məqama qərq olmağı ifadə edir.

Batmanın digər nüansları: "Batma" sözü bəzən bir şeyin dərinliyə doğru getməsi, ətraf mühitə qarışması mənasında da işlənir. Məsələn, "Günəş batdı" ifadəsi günəşin ufqun arxasına doğru getməsini ifadə edir. Bu halda "batma" sözü, fiziki anlamda tam bir "batma" deyil, daha çox görünməz hala gəlmə deməkdir.

Nəticə olaraq, "batma" sözü sadə görünüşünə baxmayaraq, zəngin və çoxcəhətli bir mənaya malikdir. Həm fiziki, həm də məcazi kontekstlərdə istifadə edilərək fərqli və maraqlı mənalar yaradır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz