Batmaq felinin əsas mənası bir cismin iti və ya sivri hissəsinin başqa bir cismin içinə girməsi, sanki ona yapışmasıdır. Bu, sadəcə "sancılmaq"dan daha çox, cismin özünün müəyyən bir qüvvə ilə daxil olmasını, ətraf mühitlə əlaqə qurmasını ifadə edir. Məsələn, "Ayağıma mıx batdı" cümləsində mıxın yalnız sancılmaması, həm də ayağa bir qədər dərin girməsi, daxil olması vurğulanır.
Batmaq hərəkəti yalnız iti əşyalar üçün deyil, həm də yumşaq, maye və ya xırda hissəciklərdən ibarət olan maddələr üçün də istifadə edilə bilər. Məsələn, "Ayağı quma batdı" deyəndə, ayağın qum dənələrinin arasında qalması, hərəkətinin çətinləşməsi nəzərdə tutulur. Burada sancılma yoxdur, amma batma hərəkəti mövcuddur. Yaxud "Əlimi balığa batdırdım" cümləsində əlin balığın içinə girməsi, balığın sıxlığına nüfuz etməsi məqsəddir. Bu isə "sürtmək", "salmaq" kimi fellərdən fərqli olaraq, daha dərin bir qarşılıqlı əlaqəni ifadə edir.
Metaforik mənada "batmaq" sözü bir vəziyyətə, problemin içinə düşmək, bir şeydə boğulmaq, məğlub olmaq mənasında da işlənir. Məsələn, "Borcların içində batdı", "Kədərin dibində batdı" ifadələrində insanın mənfi bir vəziyyətdə qalması, onu tərk etməsinin çətinliyi nəzərdə tutulur. Bu isə felin əsas mənasından, yəni fiziki batmadan, məcazi mənaya doğru genişlənməsidir.
Beləliklə, "batmaq" sözünün sadə sancılmadan daha çox fiziki və ya məcazi bir mühitə tam olaraq girmə, daxil olma, hətta bəzən boğulma mənasını da əhatə etdiyini demək olar. Bu, onu daha çox yönlü və ifadəli bir fel halına gətirir.