izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bazburudlu sifəti, əsasən qədim Azərbaycan ədəbiyyatında rast gəlinən bir söz olub, "boylu-buxunlu", "qamətli", "qədd-qamətli" mənalarını ifadə edir. Sadəcə olaraq hündürlükdən deyil, eyni zamanda bədənin quruluşunun harmoniyasından, gözəl və möhtəşəm görünüşündən bəhs edir. Yalnız boyun hündürlüyü deyil, bədənin proporsional quruluşu, əzələli və sağlam görünüşü də nəzərdə tutulur.

Sözün etimologiyası haqqında dəqiq məlumat yoxdur, lakin "baz" və "burud" kimi köklərin birləşməsindən əmələ gəldiyi ehtimal olunur. "Burud" sözü qədim türkcədə "qüvvətli", "möhkəm", "qüdrətli" mənalarında işlənirdi. "Baz" sözü isə ehtimal ki, boy və qamətin hündürlüyünü və genişliyini ifadə edir. Beləliklə, "bazburudlu" sözü "hündür boylu və möhkəm bədənli" mənasını daha geniş şəkildə əks etdirir.

Xəlil Paşanın "Koroğlu" poemasında "bazburudlu oğlanlar" ifadəsi sadəcə olaraq hündür oğlanları deyil, güclü, cəsur, möhkəm və gözəl quruluşa malik gəncləri təsvir edir. Bu, sözün yalnız fiziki xüsusiyyətləri deyil, həm də daxili keyfiyyətləri əks etdirdiyini göstərir. Beləliklə, "bazburudlu" sözü adi bir sifət olmaqdan çıxaraq, poetik təsvir vasitəsinə çevrilir və qəhrəmanların gücünü, cəsarətini və gözəlliklərini daha canlı şəkildə oxucuya çatdırır.

Müasir Azərbaycan dilində "bazburudlu" sözü nadir hallarda işlənsə də, ədəbiyyat tarixi və dilçilik baxımından öyrənilməsi vacib olan maraqlı bir leksik vahiddir. Onun zəngin məna çalarları və tarixi konteksti, sözün dil tariximizdə tutduğu xüsusi yerini aydın şəkildə göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz