Beta (β) – Yunan əlifbasının ikinci hərfi olaraq, əsasən riyaziyyat, fizika və digər elmi sahələrdə simvol və ya indeks kimi geniş istifadə olunur. Sadəcə bir hərf olmaqdan kənara çıxan Beta, elm aləmində xüsusilə əhəmiyyətli bir mənaya malikdir. Əlifbadakı yeri kimi, elm dünyasında da özünəməxsus bir mövqeyi vardır.
Fizika sahəsində "Beta şüaları" ifadəsi ilə daha çox tanınır. Beta şüalanması, radioaktiv maddələrin parçalanması nəticəsində yaranan yüksək enerjili elektron (β⁻) və ya pozitron (β⁺) axınıdır. Bu şüalar, atom nüvəsindən yayılan yüklü hissəciklər olaraq, güclü nüfuzetmə qabiliyyətinə malikdirlər, lakin alfa şüaları qədər deyil. Onların enerjisi radioaktiv elementin növündən asılı olaraq dəyişir. Beta şüalarının tibbdə, sənayedə və elmi tədqiqatlarda geniş tətbiqi vardır. Məsələn, tibbdə bəzi xərçəng növlərinin müalicəsində istifadə olunur.
Beta şüaları, alfa və qamma şüaları ilə yanaşı, ionlaşdırıcı şüalanmanın üç əsas növündən biridir. Bu o deməkdir ki, onlar maddə ilə qarşılıqlı təsirdə olduqda atomları ionlaşdıra bilər, yəni onlardan elektronları qopara bilər. Bu ionlaşma canlı orqanizmlərə zərər verə bilər, buna görə də beta şüalanmasına məruz qalmaq təhlükəli ola bilər. Lakin, müəyyən miqdarda və nəzarət altında istifadə olunduqda, beta şüaları faydalı ola bilər.
Beləliklə, sadə bir Yunan hərfi olan Beta, elm və texnologiya aləmində geniş tətbiqini tapmış, radioaktiv parçalanma prosesləri ilə bağlı əhəmiyyətli bir fenomeni təmsil edən, həm faydalı, həm də potensial olaraq təhlükəli bir hadisənin adıdır. Onun həm əlifbadakı, həm də elm dünyasındakı rolu onun çox yönlülüyünü və əhəmiyyətini göstərir.