Bədzat (fars. bəd və ər. zat) sözü əslində iki fərqli dilin köklərindən yaranmış mürəkkəb bir leksik vahiddir. "Bəd" farsca "pis", "yaramaz" mənasını verən söz olub, "zat" isə ərəbcə "özü", "varlığı", "məcmu" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, bədzat sözünün hərfi mənası "pis varlıq", "yaramaz öz" kimi tərcümə edilə bilər.
Lüğətlərdəki sadə təriflər bədzatın zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Söz əsasən pis xasiyyətli, alçaq, hiyləgər və fitnəkar insanları təsvir etmək üçün işlədilir. Bu insanlara aid olan xüsusiyyətlər yalnız mənfi deyil, həm də qeyri-insani, iyrənc kimi də qəbul edilə bilər. Onların davranışları əxlaqsızlıq, xəyanət və təxribata söykənir.
Bədzat sözünün işlənmə konteksti onun məna çalarlarını dəyişə bilər. Sözün təhqir məqsədilə işlədilməsi daha çox yayılmışdır və bu halda, söyüş kimi də qəbul edilə bilər. Ancaq bəzən dəqiq və aydın şəkildə şəxsiyyətin mənfi cəhətlərini ifadə etmək üçün də istifadə oluna bilər. Bu halda, söyüş mənası deyil, daha çox sərt bir təsvir və tənqid olur.
Ümumilikdə, bədzat sözü Azərbaycan dilinin leksik ehtiyatında özünəməxsus yer tutur. Onun mürəkkəb etimologiyası və çoxşaxəli mənaları sözün təsir gücünü artırır və həm sadə, həm də ədəbi üslublarda istifadəsinə imkan verir. Lakin, sözün təhqiredici potensialını nəzərə alaraq, istifadəsində ehtiyatlı olmaq məsləhətdir.