izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bəhr (ər. وزن - vəzn) şer və musiqidə ritmik təşkili, ölçü vahidini bildirir. Əslində, "vəzn" sözünün tərcüməsi "ağırlıq" olsa da, bəhr anlayışı sözlərin uzunluq və qısalığına, vurğuların yerləşməsinə, yəni səsin ritmik təşkilinə əsaslanan ölçü sistemini ifadə edir. Bu sistem vasitəsilə şeirin ahəngi və musiqililiyi təmin olunur. Hər bir bəhr müəyyən sayda hecadan və onların vurğulanma qaydasından ibarətdir.

Şeir bəhrlərinin müxtəlifliyi şeirin növünü, ədəbi üslubunu və ümumiyyətlə onun musiqililiyini müəyyən edir. Məsələn, müəyyən bir bəhr döyüş şerlərində, digəri isə lirik şeirlərdə daha çox üstünlük təşkil edə bilər. Bəhrlərin incəlikləri şairin mahiryətini və şeirə bəxş etdiyi həssaslığı göstərir.

Musiqidə isə bəhr ritmik vahidlərin təşkilini, musiqinin əsas ritmik quruluşunu ifadə edir. Musiqi bəhrləri şeir bəhrlərindən fərqlənsə də, hər iki halda da ritm və ölçünün əsasını təşkil edir. Musiqi əsərlərinin ahəngdarlığını və dinləyiciyə ötürülən emosional təsirini müəyyən edən amillərdən biri də bəhrlərin düzgün istifadəsidir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "bəhr" termininin tətbiqi klassik ərəb ədəbiyyatından gəlməklə, Azərbaycan poeziyasının teorik əsaslarının formalaşmasında da böyük rol oynayıb. Müasir Azərbaycan poeziyasında da bəhr anlayışı qorunmaqdadır, lakin onun tətbiqi daha sərbəst və çeşidlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz