Bəndə sözü fars dilindən götürülmüş köhnəlmiş bir sözdür. Əsas mənası "qul" və ya "kölə"dir. Lakin zaman keçdikcə mənası incəlik qazanaraq daha geniş bir məna dairəsini əhatə etmişdir.
Əvvəlcədən qeyd etmək lazımdır ki, "bəndə" sözünün müasir Azərbaycan dilində "qul" mənasında istifadəsi olduqca nadirdir və əsasən ədəbiyyatda, tarixi kontekstdə rast gəlinir. Köhnə ədəbiyyat nümunələrində "bəndə" sözü həqiqətən də qul və ya köləni ifadə edirdi. Misal üçün, sözügedən misrada olduğu kimi:
"Halım deyib muradıma yetsən əcəb dəgil; Bir bəndəyəm ki, dərgəhi-sultanə yetmişəm"
Bu misrada şair özünü "bəndə" olaraq təqdim edir, lakin bu, fiziki qulluq və köləlik mənasında deyil, daha çox təvazökarlıq ifadə edir. Sözün müasir istifadəsində "bəndə" Allahın qulu, Onun yaradığı bir varlıq mənasını verir və bu, dərin bir təvazökarlıq və Allaha bağlılıq ifadəsidir. Beləliklə, "bəndə" sözünün mənası tarixi kontekstindən və istifadə yerindən asılı olaraq dəyişir.
Maraqlı bir tərəfi də odur ki, "bəndə" sözü bəzi hallarda insanın özünü aşağılamaq üçün, həddindən artıq təvazökarlıq nümayiş etdirmək üçün də istifadə edilə bilər. Lakin bu, həmişə müsbət bir hal kimi qəbul edilmir. Çünki həqiqi təvazökarlıq özünü qiymətləndirməyi və özünə hörmət etməyi də əhatə edir. Beləliklə, "bəndə" sözünün istifadəsi zamanı kontekstin diqqətlə nəzərə alınması vacibdir.