izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bərbadlıq sözü Azərbaycan dilində geniş məna daşıyan bir termindir. Sadəcə “xarabalıq” və ya “pərişanlıq”dan daha çox şeyi ifadə edir. Əslində, bir hadisənin, vəziyyətin və ya sistemin tamamilə dağılmış, öz funksiyasını yerinə yetirə bilməyən vəziyyətini təsvir edir.

Birinci mənası olan pərişanlıq, xarabalıq, viranlıq daha çox fiziki məkanı, əşyaları və ya mühitin dağılmış halını ifadə edirsə, bərbadlıq daha geniş kontekstdə istifadə oluna bilər. Məsələn, bir evin tamamilə dağılmış vəziyyəti “xarabalıq” kimi təsvir olunarsa, bir dövlətin iqtisadi və siyasi sisteminin tam dağılması “bərbadlıq” kimi ifadə olunar. Bu mənada, bərbadlıq, yalnız fiziki dağıntını deyil, həm də sosial, iqtisadi və mənəvi tənəzzülü əhatə edir.

İkinci mənası olan pozğunluq, qatma-qarışıqlıq, intizamsızlıq isə bərbadlığın daha çox funksional tərəfini vurğulayır. Bu, sistemin və ya quruluşun düzgün işləməməsi, qarışıqlıq və nizamın olmaması deməkdir. Bir fabrikdəki istehsal prosesinin pozulması, bir sənəddəki səhvlər, bir icmanın sosial həyatındakı qarışıqlıq – bütün bunlar bərbadlığın təzahürləri ola bilər. Bərbadlıq yalnız görünən dağıntı deyil, həm də görünməyən, sistemin daxili pozğunluğunu ifadə edir.

Beləliklə, bərbadlıq sözü sadəcə fiziki dağıntını deyil, həm də sistemin, quruluşun və ya vəziyyətin bütünlüklə tənəzzülə uğramasını, işləməz hala düşməsini əks etdirən daha çox yönlü bir termindir. Bu, həm səthi, həm də daxili dağıntını, həm fiziki, həm də funksional pozğunluğu özündə birləşdirən bir anlayışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz