izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bəyəm sözü Azərbaycan dilində əsasən danışıq dilində işlənən bir zərfdir. Mənşəcə "bəlkə" sözünə yaxındır və şübhə, ehtimal ifadə edir. Ancaq "bəlkə"dən fərqli olaraq, bəyəm daha çox sual xarakteri daşıyır və rədd cavabı gözlənilən bir sual kimi səslənir. Söhbət ərzində karşı tərəfin fikrinin səhvliyini nəzərə çarpdırmaq, müəyyən bir iddianın əsassızlığını göstərmək məqsədilə işlədilir.

Misal olaraq verilən Mir Cəlalın əsərindən götürülmüş sitatda ana özünün qardaşının qızlarından daha yaxşı olub-olmadığını şübhə ilə soruşur. Burada "bəyəm" sözü anaya qardaşının qızlarının əhəmiyyətini və üstünlüyünü vurğulamaqla yanaşı, özünün bu üstünlükdən şübhə etdiyini də bildirir. Sual daha çox tənqidi və tənbeh xarakteri daşıyır, sadə bir sualdan fərqlidir.

İkinci sitatda isə "bəyəm o vaxt biz səninlə bu talvarda..." ifadəsi keçmişdə baş vermiş bir hadisəni şübhə və təəccüb hissi ilə xatırlayır. Bu halda "bəyəm" söhbətə təəccüb və inkişaf əlavə edir. Sözün işlənmə üslubu kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin həmişə əsasında şübhə və əminsizlik durur.

Ümumiyyətlə, "bəyəm" sözü Azərbaycan dilinin zənginliyini və ifadə imkanlarının çeşidliyini göstərən maraqlı bir leksik vahiddir. Onun işlənmə sahəsi əsasən danışıq dili ilə məhdudlaşsa da, ədəbi əsərlərdə də uğurla istifadə olunur və mətnə emosional rəng qatır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz