izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bildirmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "məlum etmək"dən daha geniş və çoxcəhətlidir. Həm yazılı, həm də şifahi ünsiyyətdə istifadə olunan bu söz, bir məlumatı, bir fikri, bir hissi və ya bir hadisəni başqasına çatdırmaq, onu başqalarına məlum etmək deməkdir.

Lüğətlərdəki "məlum etmək, xəbər vermək, elan etmək, xəbərdar etmək" kimi təriflər, bildirmək felinin əsas funksiyalarını əks etdirir. Lakin, bu təriflər sözün bütün incəliklərini, kontekstə görə dəyişən mənalarını tam əhatə etmir. Məsələn, "bildirmək" sözü həm bir qərarın qəbul edildiyini, həm də bir təklifin edildiyini, həm də bir xəbərin çatdırıldığını ifadə edə bilər. Hətta bir hissin, bir duyğunun ifadəsini də bildirmək üçün istifadə oluna bilər.

Nəzərə alın ki, "bildirmək" feli, məlumatın ötürülmə üsuluna görə də müxtəlif mənalar kəsb edə bilir. Açıq və birbaşa bir şəkildə edilən bildirişlər, gizli və dolayı yollarla edilən bildirişlərdən fərqlənir. Məsələn, bir şairin şeirindəki hikməti "bildirməsi" açıq və dolayı yollarla birlikdə ola bilər; oxucu şeirdəki mesajı həm birbaşa, həm də təhlil yolu ilə başa düşə bilər.

Misal olaraq verilən "Şerim, bu hikməti aləmə bildir; Xəyal ölənləri bəzən dirildir" misrasında, şair öz şeirinin vasitəsilə bir hikməti bütün dünyaya çatdırmaq istəyini ifadə edir. Burada "bildirmək" həm şeirin özü vasitəsilə bir mesajın çatdırılması, həm də bu mesajın dərin mənasının ifadəsini ehtiva edir. Bu mənada "bildirmək" sözü, sadəcə bir məlumatın ötürülməsindən daha çox, bir sənətkarın mesajını, hisslərini ifadə etmə üsulunu da əks etdirir.

Beləliklə, "bildirmək" sözü, zəngin məna çalarları olan, həm sadə, həm də incə bir ifadədir və kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalar kəsb edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz