Bilməməzlik sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında xeyli geniş məna çalarlarına malik bir termindir. Sadəcə "anlamama" və ya "xəbərsiz olma" mənasından daha çox şey ifadə edir. Əslində, bilməməzlik bir vəziyyət, bir hal, bir duyğu və ya hətta bir davranış tərzi kimi də qəbul edilə bilər.
Birinci mənası, əlbəttə ki, anlamama və xəbərsizlikdir. Bir şeyin mahiyyətini dərk etməmək, bir hadisədən, bir məsələdən xəbərsiz olmaq, informasiya çatışmazlığı – bunların hamısı bilməməzliyin əsas tərkib hissələrinə aiddir. Bu mənada bilməməzlik passiv bir vəziyyətdir; insanın nəzarəti xaricində qalan bir şey.
Lakin bilməməzlik həm də qəsdən bilməmək kimi fərqli bir məna daşıya bilər. Məsələn, "özünü bilməməzliyə vurmaq" ifadəsi, bir insanın qəsdən bilmədiyini, inanmadığını, ya da bir şeydən xəbərsiz olduğunu göstərmək üçün özünü bilməyən kimi aparmasını ifadə edir. Bu, artıq passiv bir vəziyyət deyil, bilinən bir məlumatı gizlətmək, ya da bir məsuliyyətdən yayınmaq üçün istifadə olunan fəal bir davranışdır.
Daha da genişləndirərək deyə bilərik ki, bilməməzlik həmçinin cahil olmaqla, məlumat çatışmazlığı ilə və təcrübəsizliklə əlaqələndirilə bilər. Əgər bir insan bir sahədə bilməməzlik göstərirsə, bu, onun həmin sahədə kifayət qədər təhsil almadığını, təcrübə toplamadığını və ya araşdırma aparmadığını göstərə bilər. Beləliklə, bilməməzlik həm savadsızlıqla, həm də tənbəlliyə bağlı ola bilər.
Nəticə etibarı ilə, bilməməzlik sadə bir söz olmaqdan çox, bir sıra mürəkkəb sosial və psixoloji aspektləri əhatə edən bir anlayışdır. Bu anlayış insan davranışının, biliklərinin və məsuliyyətinin müxtəlif tərəflərini əks etdirir.