izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Böht (ərəbcədən) – dərin və qəfil təəccüb, heyranlıq, matlıq, çaşqınlıq vəziyyəti. Sadəcə "təəccüb" sözündən daha güclü bir ifadədir. Böht, insanı dərindən sarsıdan, düşüncələrini çaşdıran, hətta bir anlıq şüur itkisinə səbəb ola biləcək qədər təsirli bir hissi təsvir edir. Bu, gözlənilməz, şok edici bir hadisə və ya məlumat qarşısında yaşanan duyğudur. Sözün mənasını daha yaxşı başa düşmək üçün "heyranlıq" və "matlıq" hisslərini birləşdirərək düşünmək olar. "Heyranlıq" daha çox gözəl bir şey qarşısındakı təəccübü, "matlıq" isə şok edici, gözlənilməz bir vəziyyətdəki çaşqınlığı ifadə edir. Böht, hər iki hissin birləşməsindən yaranan daha güclü və dərin bir duyğudur.

Misal olaraq verilən cümlədə ("Böhtün içində onun [Hacı Xəlilin] keçən günləri bir-bir gəlib gözünün qabağından ötürdü") böht, Hacı Xəlil üçün keçmişin birdən-birə yada düşməsi, həyatının sürətli təkrarı kimi təsvir olunur. Bu, onun keçmiş həyatını yenidən yaşamasına və həmin anlar haqqında düşünməsinə səbəb olan, onu dərindən sarsıdan və düşüncələrini çaşdıran bir vəziyyətdir. Yəni, o, öz keçmişinin təəccüblü, gözlənilməz bir şəkildə yadına düşməsindən böht içində qalıb.

Qısacası, böht, sadəcə təəccüb deyil, daha güclü, daha dərin və daha emosional bir duyğudur; qəfil və şok edici bir hadisə qarşısında yaşanan heyranlıq və matlıq vəziyyətidir. Bu söz, ədəbiyyatda personajların iç dünyasını, ruhi vəziyyətini daha dəqiq təsvir etmək üçün istifadə olunan zəngin bir ifadədir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz