Böyürtkənlik – Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir söz olub, əsasən böyürtkən bitkisinin bolca yetişdiyi ərazini ifadə edir. Sadəcə “böyürtkən kolları bitən yer” kimi qısa bir tərif kifayət etmir. Çünki “böyürtkənlik” sözü, sadəcə coğrafi bir məkan deyil, həm də ətraf mühitin, bitki örtüyünün, hətta bəzən insan təsəvvürünün də təsirini özündə əks etdirən daha zəngin bir məna daşıyır.
Bu sözün əhatə etdiyi məkan, sıx və tikanlı böyürtkən kolları ilə örtülmüş, günəş şüalarının çətinliklə keçdiyi, qaranlıq və sərin bir mühit təsəvvürü yaradır. Bəzən çətin keçilən, əlçatmaz, hətta bir az təhlükəli bir yer kimi də təsvir oluna bilər. Böyürtkənliyin bu xüsusiyyətləri, ədəbi əsərlərdə sirli, gizli, əsrarəngiz bir atmosfer yaratmaq üçün tez-tez istifadə olunur. Misal olaraq, verilən sitatda, Dəmirovun üzünü böyürtkənliyə tutması, Fətəlinin başını sığalladığı anla birlikdə, həm sakitlik, həm də müəyyən bir gizlilik hissi yaradır.
Böyürtkənliyin təsviri, bədii ədəbiyyatda, həmin ərazinin coğrafi xüsusiyyətlərindən (məsələn, yamacın meyli, torpağın tərkibi) əlavə olaraq, böyürtkənin müəyyən bir növünün üstünlük təşkil etməsi, ərazinin digər bitki və heyvan növləri ilə zənginliyi və ya kasıblığı kimi məlumatları da özündə əks etdirə bilər. Beləliklə, “böyürtkənlik” sadəcə bir yer adı deyil, həm də zəngin bir təsvir imkanı yaradan, oxucunun təxəyyülünə müraciət edən bir ifadədir.
Ümumiləşdirərək demək olar ki, “böyürtkənlik” sözü, sadə bir coğrafi tərifdən uzaqlaşaraq, ədəbiyyatda və gündəlik nitqdə daha geniş və çoxşaxəli semantik yük daşıyan, oxucuya ətraflı təsvir imkanı verən səlis və ifadəli bir sözdür.