Buğumayaqlılar (Arthropoda) heyvanlar aləminin ən çox yayılmış və müxtəlif növə malik tipinə aiddir. Onların bədəninin və ətraflarının buğumlanması, yəni seqmentlərə bölünməsi bu qrupun ən fərqləndirici xüsusiyyətidir. Bu, onlara hərəkətlilik və müxtəlif mühitlərə uyğunlaşma imkanı verir. Buğumayaqlıların bədəni xitin təbəqəsi ilə örtülmüşdür ki, bu da onlara mexaniki zədələnmədən və su itkisindən müdafiə edir.
Bu tipə daxil olan heyvanlar çox müxtəlifdir və ətraf mühitin demək olar ki, hər yerində yaşayırlar – quruda, suda, havada. Onlar torpaqda, bitkilərdə, digər heyvanlarda parazit kimi yaşaya və ya sərbəst həyat tərzi sürə bilərlər. Xərçəngkimilər (xərçənglər, karideslər, kəpənəklər), hörümçəkkimilər (hörümçəklər, gənələr, əqrəblər) və həşəratlar (cücülər, kəpənəklər, arılar, qarışqalar və s.) buğumayaqlıların ən tanınmış nümayəndələrini təşkil edirlər. Hər bir sinif özünəməxsus morfoloji və fizioloji xüsusiyyətlərlə seçilir.
Buğumayaqlılar ekosistemlərdə mühüm rol oynayırlar. Onlar qida zəncirinin əsas hissəsini təşkil edir, tozlanmada iştirak edir, torpağın quruluşunun yaxşılaşdırılmasına kömək edir və bəzi növləri insan üçün faydalı məhsullar istehsal edir (məsələn, bal arıları). Digər tərəfdən, bəzi buğumayaqlılar kənd təsərrüfatı bitkilərinə və insan sağlamlığına zərər verə bilər.
Buğumayaqlılar təkamül baxımından da olduqca maraqlıdırlar. Onların müxtəlifliyi və uyğunlaşma qabiliyyəti təkamül proseslərinin nə qədər güclü olduğunu göstərir. Elm adamları buğumayaqlıları öyrənərək təkamülün mexanizmləri, bioloji müxtəliflik və ekosistemlərin işləməsi haqqında daha dəqiq məlumat əldə edirlər.